Plamica Schonleina-Henocha

Plamica Schoenleina-Henocha jest to zespół chorobowy, któ­remu towarzyszy jednoczesne występowanie różnego rodzaju objawów.

Najbardziej znamienne są objawy skórne w postaci małych, krwo­tocznych punkcików, wykwitów lub plam na skórze (plamica). Powstają one w wyniku uszko­dzenia naczyniek włosowatych w skórze właściwej.

Nazwa choroby pochodzi od nazwisk internisty Johanna L. Schoenleina (1793-1864) oraz lekarza pediatry Eduarda H. Henocha (1820-1910).

Oprócz zmian skórnych, na ob­raz kliniczny choroby składa się zapalenie wielu stawów (najczęś­ciej małych), zaburzenia funkcjo­nowania przewodu pokarmowe­go oraz zapalenie nerek.

Nie wszystkie objawy cha­rakterystyczne dla plamicy Schoenleina-Henocha mu­szą występować jednocześ­nie. U niektórych pacjentów pojawiają się tylko zmiany skórne, u innych tylko krwa­wienia z jelita. Fakt ten nie­zwykle utrudnia postawie­nie diagnozy, gdyż w obra­zie krwi nie stwierdza się jednoznacznych zmian.

OBJAWY

• Krwotoczne plamki lub punkciki w tkance podskórnej.
• Zapalenia wielu stawów.
• Bóle brzucha.
• Zapalenia wielu stawów.
• Zapalenie nerek.

wydaje się potwierdzać fakt, iż wykryto

Przyczyny plamicy Schoenleina-Henocha

Choroba może być też wynikiem choroby zakaźnej. Przyczyny choroby nie zostały dotychczas dokładnie zbadane. Objawy plamicy są skutkiem stanów zapalnych drobnych na­czyń krwionośnych w różnych miejscach organizmu.

Przypuszcza się, że jest to choro­ba o charakterze alergicznym i tę tezę wydaje się potwierdzać fakt, iż wykryto substancje wywołu­jące jej symptomy. Należą do nich niektóre leki, na przykład sulfonamidy, penicylina, barbi­turany lub fenylobutazon. Podej­rzewa się także, że plamicę mogą powodować pewne środki spo­żywcze, ale na razie nie przed­stawiono na to jednoznacznych dowodów. Choroba może być też wynikiem choroby zakaźnej.

Leczenie plamicy Schoenleina-Henocha

Nie ma możliwości wykonania typowych analiz laboratoryjnych, które wykazałyby przyczynę cho­roby. Powodzenie leczenia zależy więc w głównej mierze od tego, czy lekarzowi uda się ustalić oraz wyeliminować źródło choroby.

W ciężkich przypadkach (na przykład w razie zagrożenia usta­nia pracy nerek) podaje się glikokortykosterydy (kortyzon) lub leki immunosupresyjne, ale i one nie gwarantują poprawy.

Czy można coś zrobić samemu?

Plamicy Schoenleina-Henocha nie można wyleczyć samemu. Bardzo ważna jest pomoc ze stro­ny rodziców dziecka lub samego dorosłego pacjenta, który może wskazać lekarzowi możliwe źród­ło zakażenia.

Kiedy należy udać się do lekarza?

Pierwszym widocznym objawem plamicy Schoenleina-Henocha są zazwyczaj zmiany skórne. W razie ich stwierdzenia należy bezzwłocznie udać się do lekarza.

Jak postąpi lekarz?

Przede wszystkim spróbuje okreś­lić i wyeliminować przyczynę gorączki. W tym celu będziem.in. szukał w organizmie zmian reumatycznych lub objawów chorób zakaźnych.

Przebieg choroby

Plamica Schoenleina-Henocha nie należy do typowych chorób wieku dziecięcego, mimo że po raz pierwszy występuje zazwyczaj właśnie u dzieci lub młodzieży. Choroba ta atakuje głównie chłopców. Przypadki zachoro­wań po 40. roku życia należą do rzadkości.

Krwotoczne plamki lub punkciki w tkance podskórnej są tylko wi­docznym objawem procesów za­palnych, toczących się w drob­nych naczyńkach krwionośnych. Zmiany skórne pojawiają się głównie na kończynach górnych i dolnych. Pozostałe części ciała pozostają najczęściej niezajęte.

W wielu stawach – najczęściej palców rąk i nóg – mają miejsce procesy zapalne. Ich następstwem jest dokuczliwa bolesność oraz obrzęk stawów.

Wiele powikłań

Plamicy Schoenleina-Henocha często towarzyszą kolkowe bóle brzucha, a wskutek głębokich ubytków w błonie śluzowej jelita występuje krew w kale. Objawy choroby nie zawsze pojawiają się równocześnie. Do cięższych powikłań plamicy Schoenleina- -Henocha należy zapalenie nerek, silne krwawienia z przewodu po­karmowego, wrzody, wgłobienie części jelita w następujący po nim odcinek, niedrożność jelit.

Choroba przebiega skokowo.

W niektórych okresach pacjent czuje się dobrze, objawy ustępują samoczynnie. Niestety okresy wolne od objawów nie zawsze oznaczają wyleczenie, gdyż pla­mica Schoenleina—Henocha wy­kazuje skłonność do nawrotów.

Czy plamica Scnoenleina-Henocha jest niebezpieczna?

Jest to choroba niezwykle uporczywa, której towarzyszą silne bóle. Na szczęście przy­padki śmiertelne są rzadkie.