Hematologia

Hematologia jest to dziedzina nauk medycznych zajmująca się składem, funkcją oraz chorobami krwi.

W pierw­szych dwóch dekadach XX w. hematolodzy zajmowali się gł. morfologicznymi zmianami we krwi podczas chorób. Dzięki odkryciu grup krwi 0, A, B i AB możli­we stało się przetaczanie krwi bez powodowania poważnych zaburzeń, występujących w przypadku prze­toczenia krwi niezgodnej grupowo. Prace nad niedokrwistościami (anemiami) rozwinęły się po wprowa­dzeniu badania hematokrytu oraz prostej metody pomiaru objętości krwinek czerwonych i zawartości w nich hemoglobiny. Tzw. okres fizjologiczny rozpoczął się w hematologii ok. 1920 systematycznymi badaniami nad ro­lą substancji pokarmowych w wytwarzaniu krwinek czerwonych. Doprowadziły one do odkrycia korzystnego wpływu wyciągu z wątroby w leczeniu niedokrwi­stości złośliwej i odkrycia witaminy B₁₂, gł. czynnika przeciwanemicznego. Poznanie roli czynników pokar­mowych, a także rozwój biochemii i użycie izotopów ra­dioaktywnych pomogły w zrozumieniu procesu wy­twarzania hemoglobiny oraz rozpoznawaniu zmian zachodzących w warunkach chorobowych. Po 11 wojnie światowej jednoczesny rozwój technik analitycznych w chemii białek i enzymów umożliwił rozpoznanie du­żej zaburzeń syntezy hemoglobiny, których istnienia nie podejrzewano wcześniej, i wykazanie, że są one uwa­runkowane genetycznie. Doświadczenia nad niedokrwistościami dziedzicznymi dostarczyły antropologom ważnych markerów genetycznych. Badania prowadzo­ne po II wojnie światowej obejmowały przede wszyst­kim wykazanie roli promieniowania, różnych czynników chemicznych i wirusów w powstawaniu białaczek i chłoniaków, a także poszukiwanie zmian strukturalnych w syntezie komórek krwi, badanie płytek krwi i proce­su krzepnięcia.