Powikłania po ogólnym stosowaniu sterydów.
Kortykosteroidy – jedna z najstarszych grup leków stosowanych w dermatologii. Stosowane ostrożnie ze względu na liczne działania niepożądane, szczególnie w długotrwałej terapii oraz ryzyko przejścia leczonej choroby w bardziej nasiloną postać np. łuszczycy zwykłej w łuszczycę krostkową uogólnioną.
Wskazania: Przewlekłe dermatozy, ostre stany chorobowe (w stanach ostrych stosuje się początkowo duże dawki, z których rezygnuje się po 1-3 tygodniach leczenia – w tych przypadkach możliwość wystąpienia działań niepożądanych jest niewielka).
Do ostrych stanów zapalnych należą: wstrząs anafilaktyczny, ostra pokrzywka, kontaktowe zapalenie skóry, reakcje polekowe, rumień wielopostaciowy.
W przewlekłej kortykosteroterapii stosuje się leczenie mniejszymi dawkami, najczęściej doustnie, przez wiele miesięcy, niekiedy lat. Dlatego też u większości pacjentów występują działania niepożądane.
Wskazania: większość autoimmunologicznych chorób pęcherzowych, większość chorób tkanki łącznej, piodermię zgorzelinową, niektóre postacie zapalenia naczyń, zespół Sweeta.
Dawkowanie: Zależy od stosowanego kortykosteroidu, drogi podania i dermatozy. Najczęściej zalecane kortykosteroidy: prednizon, prednizolon, metyloprednizolon, triamcinolon, hydrokortyzon,deksametazon.
Przyjmuje się następujące ekwiwalenty siły działania: prednizon – 5mg, prednizolon – 5mg, metyloprednizolon – 4mg, tramicinolon – 4mg, hydrokortyzon – 20mg, deksametazon – 1mg.
Ogólną zasadą kortykosteroidoterapii ogólnej jest podawanie leku w jednej dawce porannej, w okresie największego stężenia endogennego kortyzolu.
Tylko w wybranych przypadkach zaleca się dawki podzielone. W przebiegu terapii dawki kortykosteroidów stopniowo redukuje się, dochodząc do dawek podtrzymujących. Odstawia się je również stopniowo, np. stosując, co drugi dzień w celu zmniejszenia dawki, głównie, aby uniknąć działań niepożądanych, kortykosteroidy łączy się z innymi lekami, zwłaszcza o działaniu immunosupresyjnym.
Działania niepożądane: nasilenie i rodzaj działań niepożądanych zależą od dawki leku oraz długości prowadzonej terapii.
Najczęściej spotykane działania niepożądane to:
- zaburzenia endokrynologiczne: nietolerancja glukozy, zespół cuschingoidalny, zaburzenia miesiączkowania, opóźnienie wzrostu (u dzieci),
- zaburzenia układu pokarmowego: choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zapalenie trzustki,
- zaburzenia układu sercowo-naczyniowego: nadciśnienie tętnicze, zmniejszenie stężenia potasu,
- zaburzenia układu kostno-mięśniowego: osteoporoza, miopatia,
- zaburzenia narządu wzroku: jaskra, zaćma,
- zaburzenia hematologiczne: leukocytoza, poliglobulia,
- zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego: psychozy,
- zaburzenia immunologiczne: zwiększone ryzyko zakażeń,
- zmiany skórne: trądzik, zanik, hirsutyzm, utrudnione gojenie się ran.
Skomentuj jako pierwszy!