Alergie pokarmowe

Prawidłowo funkcjonujący orga­nizm dziecka jest zdolny do tra­wienia, a następnie przyswajania podanego mu pokarmu. Jednak zdarza się, że u niektórych dzieci po zjedzeniu lub wypiciu pew­nych produktów pojawiają się bóle brzucha oraz nudności. Często objawom tym towarzy­szą wymioty i biegunka, a po niedługim czasie od spożycia pokarmów na skórze pojawia się też swędząca wysypka.

Nierzadko zdarza się również, że dziecko cierpi na przewlekły katar, zapalenia jamy ustnej i oskrzeli oraz odczuwa bóle głowy i lęki. Czasami występują

też trudności z oddychaniem. Jeżeli powyższe objawy występują u dziecka po karmieniu, istnieje podejrzenie, że są one wynikiem uczulenia na pewne produkty.

OBJAWY

• Bóle brzucha.
• Nudności i wymioty.
• Biegunka.
• Swędząca, czerwona wysypka.
• Trudności w oddychaniu.
• Przewlekły katar.
• Zapalenia jamy ustnej i oskrzeli.
• Bóle głowy i niepokój.

Przyczyny alergii pokarmowych

Coraz częściej zdarza się, że na pewne produkty pokarmowe lub ich składniki organizm dziecka okazuje się być nadwrażliwy i re­aguje na nie w sposób alergiczny.

Do najczęstszych czynników wy­wołujących alergię (tak zwanych alergenów) należy mleko krowie, kurze białko, truskawki, orzechy, pszenica, orzeszki ziemne, soja, czekolada, kakao i skorupiaki. Winę mogą ponosić również syntetyczne dodatki i barwniki zawarte w jedzeniu.

W rzeczywistości jednak prawie każdy pokarm może być alerge­nem. Szczególnie narażone na tego typu dolegliwości są dzieci, w rodzinach których alergie po­karmowe występowały już wcze­śniej u innych jej członków.

Również dzieci, które otrzymy­wały mleko matki przez bardzo krótki okres lub wcale, a zamiast tego były karmione krowim mlekiem, częściej są narażone na wystąpienie alergii pokarmo­wej. Spowodowane jest to zbyt wczesnym kontaktem z obcym gatunkowo białkiem oraz bra­kiem substancji ochronnej, tak zwanej immunoglobuliny, za­wartej w mleku matki. Przy obciążeniach dzie­dzicznych ryzyko alergii u dziecka można zmniejszyć poprzez jak najdłuższe kar­mienie mlekiem matki (co najmniej 4-6 miesięcy). Skuteczna może okazać się również urozmaicona dieta, składająca się ze świeżych produktów. Należy unikać pokarmów ze środkami konserwującymi.

Leczenie alergii pokarmowej

Jedynym sposobem uniknięcia objawów alergii pokarmowych jest zaprzestanie podawania dziecku pokarmów lub napoi, na które jest uczulone, a więc stosowanie tak zwanej diety eliminacyjnej.

Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

Jeżeli opisane wcześniej objawy występują po jedzeniu lub piciu, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.

Jak postąpi lekarz?

Najważniejszym zadaniem lekarza jest ustalenie, które pokarmy są przyczyną reakcji alergicznych. Najbezpieczniejszym, choć często długotrwałym, sposobem na po­stawienie prawidłowej diagnozy jest dieta eliminacyjna. Metoda ta polega na podawaniu dziecku początkowo tylko bardzo prostego jedzenia, składającego się z wody i specjalnych odżywek. Jeżeli po spożyciu tych produk­tów, nie występują żadne opisane wcześniej objawy, oznacza to, że dziecko jest uczulone na jeden, ewentualnie kilka pokarmów, które otrzymuje w codziennym pożywieniu.

Kolejny etap badania polega na podawaniu dziecku po kolei, w odpowiednich przedziałach czasowych, różnych pokarmów, które spożywa na co dzień. Na podstawie obserwacji lekarz mo­że stwierdzić, przy którym pokar­mie objawy powracają.

Często wykonuje się też testy skórne. Polegają one na nałoże­niu na skórę roztworów sporzą­dzonych z niewielkich ilości alergenu. Następnie skórę wie­lokrotnie nakłuwa się w tym miejscu. Jeżeli po 15 minutach wystąpi obrzęk, wskazuje to, że nałożona substancja jest aler­genem.

Roztwór z alergenu może być podany w różny sposób – przez zadrapanie skóry („scratch test”), wtarcie, wstrzyknięcie (test śródskórny) lub doustnie.

Istnieje także możliwość wykry­cia we krwi przeciwciał specyficz­nych dla danego alergenu.

Co można zrobić samemu?

Ważne jest, aby bardzo uważnie obserwować reak­cje dziecka i dokładnie je zapamiętywać Po wykryciu pokarmów powodujących alergię, nie wolno ich już więcej podawać dziecku.

Przebieg choroby

W przypadku alergii pokarmo­wej organizm dziecka reaguje na nieszkodliwe na ogół pokarmy, tak jakby to były czynniki choro­botwórcze. Wytwarza on prze­ciwciała, które łączą się z okreś­lonym typem białych krwinek

Wydzielenie histaminy

Jeżeli organizm dziecka ponow­nie otrzyma dany pokarm, łączy się on z przeciwciałami, które próbują go zniszczyć. Mastocyty uwalniają pewną substancję chemiczną, tak zwa­ną histaminę, co prowadzi do różnych reakcji alergicznych.