Astma oskrzelowa uważana jest za reakcję nadwrażliwości typu I dotyczącą oskrzeli. Jednak istnieje szereg form astmy oskrzelowej, z których nie wszystkie związane są z mechanizmem immunologicznym. To odwracalna niedrożność dróg oddechowych o różnym stopniu nasilenia występująca w następstwie zapalenia i nadwrażliwości oskrzeli. Głównym objawem astmy oskrzelowej jest napadowa duszność z kaszlem i świstem spowodowanym skurczem oskrzeli, a także nadprodukcją śluzu przez gruczoły oskrzelowe.
Zasadniczą rolę w patogenezie astmy oskrzelowej odrywa odczyn zapalny błony śluzowej oskrzeli, w którym uczestniczą komórki tuczne, limfocyty T, granulocyty kwasochłonne i mediatory zapalenia. Wszyscy chorzy na astmę charakteryzują się nieswoistą nadwrażliwością drzewa oskrzelowego w każdym okresie choroby, ale astma oskrzelowa występuje u 50% osób z nadwrażliwością układu oddechowego. Astma spowodowana przez reakcję nadwrażliwości na wdychane antygeny jest wywoływana głównie przez mediatory zapalenia takie jak leukotrieny.
Rodzaje:
- Astma uczuleniowa – alergeny środowiskowe lub związane z miejscem pracy
- Astma nieuczuleniowa
- poinfekcyjna
- działanie substancji toksycznych lub drażniących
- astma/napady kaszlu wywołane refluksem żołądkowym
- wysiłkowa
- odczyny rzekomouczuleniowe spowodowane lekami p-bólowymi(astma aspirynowa?)
- Astma mieszana
Astma uczuleniowa
Zasadniczą rolę odgrywają odczyny alergiczne t.I, przekazywane przez przeciwciała klasy IgE, które we współdziałaniu ze swoistymi alergenami powodują degranulację komórek tucznych z uwolnieniem mediatorów:
- histamina,
- ECF-A (eosinophil chemotactic factor of anaphylaxis),
- leukotrieny,
- bradykinina
Działanie mediatorów doprowadza do:
- skurczu oskrzeli
- obrzęku błony śluzowej i jej nacieczenia
- zwiększenia lepkości śluzu
Oprócz reakcji natychmiastowej jest możliwa reakcja późna pośredniczona przez IgG. Na początki astmy przyczyną napadu zwykle jest jeden antygen, ich liczba wzrasta z biegiem czasu.
Odczyn rzekomo-alergicznego – PAR
Aktywuje te same układy mediatorów, co odczyn alergiczny, różni się jednak od reakcji alergicznych w następujących punktach:
- nie jest swoisty dla czynnika wywołującego
- występuję po pierwszej dawce
- zjawisko uwarunkowane genetycznie
Nietolerancja kwasu acetylosalicylowego i innych NLPZ występuje u ok. 10% chorych z astmą nieuczuleniową i wyjątkowo w astmie alergicznej.
Klasyfikacja ciężkości astmy
Obraz kliniczny przed leczeniem:
- Stopień IV (astma przewlekła ciężka): utrzymuje się ciągle, ogranicza aktywność fizyczną, objawy nocne: częste
- Stopień III (astma przewlekła umiarkowana): występuje codziennie, codziennie są konieczne inhalacje B-mimetyku, objawy nocne: > raz w tygodniu
- Stopień II (astma przewlekła lekka): występuje częściej lub raz w tygodniu, ale rzadziej niż raz dziennie, objawy nocne: > 2 razy w miesiącu
- Stopień I (astma sporadyczna): występuje rzadziej niż raz w tygodniu, pomiędzy napadami nie ma objawów, wartość PEF jest prawidłowa, objawy nocne: <= 2 razy w miesiącu
Badanie chorego
Objaw wiodący to duszność ze świstem wydechowym. Poza nim:
- kaszel
- w czasie napadu:
- orthopnoe z aktywnym udziałem pomocniczych mięśni oddechowych;
- przedłużony wydech
- w czasie napadu:
- naprzemienny tor oddechowy (w razie wyczerpania chorego)
- częstoskurcz, ew. tętno dziwaczne
- rzężenia suche, świsty, furczenia
- „silent chest” – znaczna spastyczność oskrzeli i rozdęcie płuc
- odgłos nadmiernie jawny,
- niskie ustawienie przepony
Czynność płuc:
- PEF1S – zmniejszony
- PEF – zmniejszony
- VC – zmniejszona(przy znacznym zatkaniu)
- RV – zwiększona(przy znacznym zatkaniu)
- opór oddechowy – zwiększony
Skomentuj jako pierwszy!