AIG dominuje u kobiet (ponad 80% przypadków), w młodym i średnim wieku. Jest to chorzenie przewlekłe,często o bezobjawowym przebiegu, rozpoznanie bywa przypadkowe u 50 % chorych ujawnia się po 30 roku życia.
Częściej występuje u osób z HLA A1B8 DR3 i HLA DR4. Dość często występuje łącznie z innymi chorobami o podłożu autoimmunologicznym:
- colitis ulcerosa
- niedokrwistość megaloblastyczna
- niedokrwistość hemolityczna z dodatnim odczynem Coombsa
- samoistna trombocytopenia
- zapalenie naczyń
- rzs
- autoimmunologiczne zapalenie tarczycy
- pleuropericarditis
Etiopatogeneza:
Nie jest dokładnie poznana (utrata tolerancji układu immunologicznego wobec własnych antygenów?). Pierwotne lub wtórne zaburzenie funkcji linfocytów supresorowych T – produkcja autoprzeciwciał przeciwko antygenom powierzchni błony komórkowej hepatocyta. Destrukcja hepatocyta na skutek złożonej odpowiedzi humoralnej i komórkowej
zaburzenia humoralne: hipergammaglobulinemia, p-ciała o nieznanym znaczeniu patogenetycznym ale o istotnym znaczeniu diagnostycznym.
Autoprzeciwciała w diagnostyce AIH:
- przeciwjądrowe (ANA)
- przeciw mięśniom gładkim (SMA)
- przeciwko antygenom mikrosomalnym wątroby i nerek (LKM-1)
- przeciwko rozpuszczalnemu antygenowi cytoplazmy hepatocyta (SLA)
- przeciwko elementom receptora glikoproteinowego zawierającego kwas sialowy
- miano przeciwciał ANA i SMA 1:80 lub wyższe charakterystyczne dla AIH, wątpliwa wartość 1:40
- system punktowy oceny parametrów biochemicznych i serologicznych
Inne czynniki:
- Płeć
- badania biochemiczne
- FA/aminotransferaz,
- całkowite stężenie globulin, -globulin, IgG (wielokrotność wzrostu powyżej normy)
- autoprzeciwciała (ANA, SMA, LKM-1)
- przeciwciała przeciwmitochondrialne
- markery zakażenia wirusowego
- inne czynniki etiologiczne: ekspozycja na leki hepatotoksyczne lub parenteralna ekspozycja na krew i/lub leki krwiopochodne, alkohol, czynniki genetyczne
Przebieg kliniczny: od bezobjawowego przez wiele lat do bardzo ciężkiego, odpowiadającego ostremu zapaleniu wątroby (25%). Często przez wiele lat o skrytym przebiegu (nadmierne osłabienie, brak apetytu, bóle stawowe, zaburzenia miesiączkowania, niecharakterystyczne bóle w nadbrzuszu i pod prawym łukiem żebrowym). U 60% hepatomegalia, rzadko splenomegalia, zmiany skórne (erythrema palmare,pajączki naczyniowe). W 10-20% przypadków rozpoznanie możliwe jest dopiero w stadium dekompensacji wątroby. Przy niewielkim nasileniu stanu zapalnego badania laboratoryjne prawidłowe lub nieznacznie przekraczające zakres normy.
Niewielki wzrost GOT,GPT, bilirubiny do 3 mg%
Cechy cholestazy (wzrost FA i GGTP)
zaawansowany proces:
- 2-10 x wzrost aminotransferaz
- wzrost białka całkowitego z poliklonalną hipergammaglobulinemią (2x), obniżeniem stężenia albumin
- zwiększony poziom bilirubiny
- przedłużony czas protrombinowy
- wzrost GGTP, nawet 5-10 x
- trombocytopenia, rzadziej leukopenia
Przeciwciała ANA, SMA, LKM-1, SLA przemawiają za rozpoznaniem AIH
- typ I (klasyczny) : ANA i/lub SMA,dodatkowo ANCA (p-ko cytoplazmatycznym Ag neutrofili), ASGP-RLCI
- typ II: LKM-1- częstszy u dzieci
- typ III: SLA, aktualnie nie wyodrębniany,ponieważ nie różni się przebiegiem klinicznym od typu I
- oba typy wykazują odrębności kliniczne, podobnie odpowiadają na leczenie immunosupresyjne
- u niektórych chorych: fałszywie dodatni odczyn Waalera-Rosego i anty-HCV (interferon przeciwwskazany w AIH!), dlatego wykluczenie obecności materiału genetycznego wirusa w surowicy
- w niektórych przypadkach HBV i HCV może dojść do odczynu autoimmunologicznego,co nie stanowi podstaw do rozpoznania AIH
- brak p-ciał przeciwmitochondrialnych (AMA)
Biopsja wątroby:
- pozwala na potwierdzenie procesu zapalnego
- obraz nie jest patognomiczny:
- faza aktywna: martwica kęsowa, śródzrazikowa, przęsłowa
- ciałka kwasochłonne
- w obrębie nacieków zapalnych liczne komórki plazmatyczne
Różnicowanie:
- przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby
- zapalenia polekowe
- wrodzone defekty metaboliczne
Leczenie AIH
- Immunosupresja – podstawowe leczenie o potwierdzonej w kontrolowanych badaniach klinicznych skuteczności
- 5-letni okres przeżycia osiąga 50% chorych nieleczonych
- 20-letni okres przeżycia osiąga 80 % chorych leczonych
leczenie standardowe:
- prednizon w monoterapii (dzieci, młodzi dorośli, cytopenia,kobiety planujące ciąże): 60 mg/tydz,40 mg przez tydz, 30 mg przez 2 tyg, 20 mg lub mniej do uzyskania remisji
- prednizon i AZT:chorzy bez p-wskazań do AZT,kobiety po menopauzie,z osteopenią, chorzy z labilną cukrzycą, nadciśnieniem, otyłością, trądzikiem; AZT: 50mg/dobę, prednizon: 30mg/24h przez tydz, 20 mg/24h przez tydz, 15 mg/24 h przez 2 tyg, jeśli nie wystarczy: 10mg/24h
Rokowanie AIH
- Choroba nie leczona lub bez efektu leczniczego prawie u 50% chorych w ciągu 5 lat przechodzi w marskość wątroby
- transplantacja wątroby – szybka progresja, zaawansowanie zmian w hist-pat, cechy niewydolności wątroby; wyniki dobre, pomimo, że w przeszczepionej wątrobie może rozwijać się AIH
Skomentuj jako pierwszy!