Po łacinie: papilloma. Brodawczak to niezłośliwy nowotwór nabłonkowy rozwijający się z nabłonka powierzchniowego. Inne rodzaje niezłośliwych nowotworów pochodzenia nabłonkowego to gruczolaki i gruczolakotorbielaki, powstają one z nabłonka gruczołowego.
Formą brodawczaka jest BRODAWCZAK ODWROTNY – PAPILLOMA INVERTUM, wrastający wgłąb tkanki stanowiącej podłoże dla nabłonka. Brodawczaki wykazują pewne odrębności w zależności od umiejscowienia.
Brodawczak jamy ustnej
Zwykle nieuszypułowany, pojedynczy, o 'kalafiorowatej’ powierzchni. klinicznie i histopatologicznie przypomina kłykcinę kończystą oraz verruca vulgaris. podczas gdy badania ultrastrukturalne potwierdziły etiologię wirusową 2 ostatnich, pochodzenie brodawczaków płaskonabłonkowych jamy ustnej nie jest ustalone. Jest to najczęstszy łagodny nowotwór występujący na podniebieniu i na języczku. brodawczaki odwrotne czasem są spotykane w jamie ustnej i zatokach przynosowych. nie wykazują tendencji do transformacji złośliwej.
mikroskopowo: brodawczak składa się z licznych palczastych wypustek pokrytych nabłonkiem płaskim rogowaciejącym (czasem parakeratotycznym), opierającym się na cienkim rdzeniu z tkanki łącznej o bogatym unaczynieniu. obecne są liczne figury mitotyczne i, czasami, odczynowa atypia. obecność mnogich brodawczaków pozwala na podejrzenie zespołu Peutza-Jeghersa.
Brodawczak przełyku
Raczej rzadkie zmiany. podejrzewa się etiologię wirusową (obecność koilocytów i antygenu wirusów HPV w komórkach nabłonka).
JAMA NOSA, ZATOKI PRZYNOSOWE I NOSOGARDZIEL
Najczęściej na przedniej części przegrody nosowej lub w przedsionku nosa. jest to brodawkowaty, łagodny rozrost z cechami akantozy i hyperkeratozy. niektóre są następstwem infekcji HPV, inne nawracających urazów. po usunięciu prawie nigdy nie nawracają
osobna sprawa to PAPILLOMATOSIS (papilloma invertum, papilloma Schneideri, transitional cell papilloma) – brodawczak odwrotny. Jest to także łagodny nowotwór śluzówki oddechowej jednak znacznie (25-50 razy) rzadszy niż polipy nosa. Typowo jest zlokalizowany na ścianie bocznej nosa, rzadziej na przegrodzie. w 50% wrasta częściowo w jamę nosa lub zatok przynosowych, naśladując zwykłego brodawczaka.
mikroskopowo: proliferacja komórek parabazalnych lub przejściowych, bez atypii. możliwa metaplazja płaskonabłonkowa. wrastanie wgłąb tkanek odbywa się albo przez stopniowe wpuklanie błony podstawnej albo przez przerastanie gruczołów. 10-20% brodawczaków odwrotnych zawiera ognisko raka – należy zawsze bardzo dokładnie zbadać usuniętą tkankę. u 3 % pacjentów rozwija się rak inwazyjny.
brodawczaki odwrotne, nawet bez transformacji złośliwej wykazują dużą tendencję do odrostów (50%), szczególnie przy wieloogniskowym umiejscowieniu. mogą też głęboko naciekać tkanki, sięgając aż do struktur kostnych, natomiast nie dają przerzutów odległych – wykazują więc cechy nowotworów miejscowo złośliwych (’półzłośliwych’).
Brodawczak krtani
brodawczaki krtani są najczęstszymi nowotworami krtani u dzieci. Typ 'młodzieńczy’ (3 mż- 15 rż) jest na ogół nawracający i mnogi. Możliwy jest rozsiew do jamy ustnej, tchawicy, oskrzeli i płuc. w niektórych przypadkach dochodzi do samoistnej regresji w okresie dojrzewania. Typ 'dorosłych’ jest pojedynczy, nie nawraca i nie rozsiewa się. Obydwa typy są wywoływane przez wirus HPV typ 6 lub 11, przy czym do infekcji w wypadku dzieci dochodzi prawdopodobnie w okresie pokonywania kanału rodnego (te same wirusy powodują zmiany na narządach płciowych o typie kłykcin kończystych).
mikroskopowo: rozgałęziający się włóknisto-naczyniowy rdzeń, pokryty przez hyperplastyczny, dojrzały nabłonek płaski. na powierzchni często widoczna para- lub hyperkeratoza. w powierzchownych lub pośrednich warstwach nabłonka widoczne są koilocyty (komórki o obfitej, zwakuolizowanej, jasnej cytoplaźmie, z powiększonym, hyper chromatycznym lub pyknotycznym jądrem – są one wykładnikiem infekcji HPV).aktywność mitotyczn i atypia są minimalne. Transformacja złośliwa do raka płaskonabłonkowego zwykle następuje po leczeniu brodawczaków napromienianiem, obecnie jest rzadka.
UROTHELIUM – nowotwory zbudowane z łącznotkankowego rdzenia pokrytego nabłonkiem przejściowym nie wykazującym odchyleń od normy są zwyczajowo określane mianem brodawczaków. Ostatnio podnoszą się jednak głosy, że mimo niegroźnego wyglądu mają one zawsze właściwości nowotworów złośliwych (naciekanie otoczenia, nawroty po niedoszczętnym usunięciu, przerzuty odległe). trafniejsze byłoby więc określanie ich jako raki o wysokim stopniu zróżnicowania (stopień I). mogą przyjmować formę brodawczaka odwrotnego.
Brodawczak sromu, pochwy
określane są tu mianem kłykciny kończystej (condyloma acuminatum), są pochodzenia wirusowego. zdarzają się też zwykłe brodawczaki, bez obecności koilocytów i nie mające związku z infekcją wirusową.
Brodawczak sutka
pojedynczy brodawczak typowo występuje u kobiet w średnim wieku. Wyrasta ze ściany poszerzonego przewodu mlecznego, mogąc powodować powstanie cysty wskutek zatkania przewodu. nabłonek pokrywający brodawczaka nie różni się od normalnego nabłonka wyścielającego przewody sutkowe (2-warstwowy z wewnętrzną warstwą mioepithelialną), może ulegać metaplazji płaskiej. możliwy jest zawał brodawczaka wskutek skrętu szypuły.
brodawczak splotu naczyniastego komór mózgu
(papilloma plexus choroidei) wolno rosnący nowotwór zlokalizowany w komorach mózgu, na ogół bocznych. Histologicznie komórki okrywające naczyniowy rdzeń przypominają komórki splotu naczyniastego, tyle, że często tworzą wiele warstw. Jest to rzadki nowotwór pierwotny OUN (łącznie z rakiem splotu naczyniastego stanowi < 1% ogółu nowotworów pierwotnych OUN). Szczyt w 1.dekadzie, przewaga chłopców. rośnie powoli. klinicznie daje objawy wodogłowia (nadmierna produkcja płynu mózgowordzeniowego, powtarzające się krwawienia z guza). wariant złośliwy (carcinoma plexus choroidei) jest rzadki, a u dorosłych należy go zawsze różnicować z przerzutem gruczolakoraka do OUN, do którego może być morfologicznie podobny.
Brodawczak skóry
występujące tu brodawczaki noszą nazwę brodawczaków naskórkowych (papilloma epidermoidale). najczęściej spotykane u osób w podeszłym lub średnim wieku. Umiejscowienie: skóra twarzy, okolice otworów naturalnych ciała, w sąsiedztwie, owrzodzeń i przetok powstałych z innych przyczyn.
Jak wygląda (makroskopowo)
miękkie, cieliste, uszypułowane, średnica do kilku cm.
mikroskopowo : kilka odmian
- p.digitatum – palczaste rozgałęzienia naskórkowo- łącznotkankowe o prawidłowym torze rogowacenia nabłonka
- p. condylomatoides (nabłonek ma charakter paraepidermoidalny nierogowaciejący lub z bardzo cienką warstwą rogową)
- keratopapilloma (wybitnie rozwinięta warstwa rogowa, podobny do rogowiaka kolczystokomórkowego (keratoacanthoma), tyle że rośnie egzofitycznie, podczas gdy rogowiak głównie wgłąb. Złośliwieją niesłychanie rzadko. obecność licznych brodawczaków może sugerować, podobnie jak w wypadku jamy nosowej, współistnienie polipowatości jelit.
Skomentuj jako pierwszy!