Powierzchnia skóry u dorosłego wynosi 1,5-2,0 m2 . Skóra jest zbudowana z 3 warstw ( w kierunku od zewn do wewn. ):
- naskórek ( epidermis ) pochodzenie entodermalne
- łącznotkankowa skóra właściwa
- tkanki podskórnej ( tela subcutanea )
Naskórek jest rogowaciejącym nabłonkiem wielowarstwowym płaskim . Jego grubość waha się od 0,1-2 mm . Dolna granica naskórka ma przebieg falisty w wyniku wpuklania się do naskórka brodawek skóry właściwej ( lepsze odżywianie i wzmacnianie ). Komórki naskórka (keratynocyty) układają się warstwowo. Naskórek dzieli się na 5 warstw ( licząc od dołu do góry ) :
1) warstwa podstawowa ( stratum basale = stratum germinativum ) .
- Zbudowana z jednego szeregu walcowatych komórek o ułożeniu palisadowatym + komórki Langerhansa + komórki Merkela ( neuroendokrynne )
- od podstawy komórek odchodzą wypustki protoplazmatyczne (półdesmosomy) łączące się z podobnymi wypustkami skóry właściwej
- znaczenie tej warstwy polega na funkcji rozrodczej ( widoczne są figury podziału) i jest miejscem powstawania melaniny
2) warstwa kolczasta ( stratum spinosum )
- zbudowana z komórek wielobocznych w wielu rzędach ( do 12) łączących się ze sobą desmosomami
- w komórkach tej warstwy występują tonofibryle
- warstwę kolczastą i podstawową określamy jako warstwę Malpighiego
3) warstwa ziarnista ( stratum granulosum ) – inwolukryna – marker keratynizacji
- składa się z 1-4 rzędów komórek wrzecionowatych zawierających ziarna keratohialiny
4) warstwa jasna ( stratum lucidum ) = staatum intermedium
- jest to warstwa bezpostaciowa
- zbudowana z homogennej substancji białkowej – elaidyny
5) warstwa rogowa ( stratum korneum )
- składa się ze spłaszczonych komórek pozbawionych jąder, przylegających do siebie w dolnych warstsawach lużno ułożonych na powierzchni i ulegajacych złuszczeniu ( stratum disiunctum)
- w całości stanowi blaszkę rogową
- zawiera białka keratynowe , które wiążą wodę przez to nadają tej warstwie elastyczność
Okres przejścia keratynocytu z w-wy podstawowej do rogowej wynosi 26-28 dni, przy czym połowa tego czasu przypada na warstwę Malpighiego , a połowa na w-wę rogową .
Komórki Langerhansa to komórki dendrytyczne naskórka :
- są to makrofagi pochodzenia szpikowego , prezentujące Ag limfocytom
- występują one w naskórku , komórkach błony śluzowej ( jelit , przełyku ) w węzłach chłonnych i grasicy
- stanowią od 2-4% komórek naskórka
- poosiadają receptory powierzchniowe i niektóre Ag związane z funkcjami immunologicznymi
- w obrębie naskórka tylko one maja zdolność prezentacji Ag Limfocytom T jak również zdolność działania na komórki stymulujące akcje immunologiczne
- są one zdolne wychwytywać Ag egzogenne penetrujące do naskórka ( hapteny , Ag wirusowe, bakteryjne i grzybicze ) i przetwarzają je , i przedstawiają Limf T informacje , które powodują stymulację i indukcję odp immuno
- ta funkcja jest związana z obecnością na powierzchni komórek Ag klasy II , szczególnie Ag HLA-DR, który wiąże przedstawiony Ag w momencie współpracy kom Langerhansa z Limf
- prezentacja Ag pociąga za sobą proliferację Limf i reakcję typu nadwrażliwości późnej
- tworzą w skórze siec komórek , których zadaniem jest przechwytywanie i prezentacja Ag celem wywołania odp immuno
- jeśli ta bariera zostaje przerwana to Ag przchodzi przez skórę do organizmu jak gdyby był wstrzyknięty dożylnie
- zmieniają one swój wygląd i liczbę orza czynność w różnych chorobach skóry pod wpływem czynników fizycznych (uraz , promieniowani ) oraz czyn . chem ( środki farmakologiczne )
- mogą odgrywać b. ważna rolę pierwotną , bądź wtórna w patogenezie wielu chorób skóry
Patologia naskórka :
- nadmierne rogowacenie ( hyperkeratosis )
- rogowacenie nieprawidłowe i niecałkowite (obecnośc jąder w w-wie rogowej) (parakeratosis)
- rogowacenie nieprawidłowe z oddzielaniem się komórek w w-wie kolczastej , które ulegają przedwczesnemu i niecałkowitemu rogowaceniu z wytwarzanie dużych ziaren rogowych ( dyskeratosis )
- gromadzenie płynu obrzękowego między komórkami w-wy kolczastej ( spongiosis )
- przechodzenie płynu i komórek z naczyń do naskórka ( exoserosis = exocytosis )
- uszkodzenie desmosomów z wtórnym rozwojem pęcherzy ( acantoylysis )
Skomentuj jako pierwszy!