Z łacińskiego: morbus ischaemicus cordis. Jest to zbiorczy termin na określenie następujących zespołów:
Angina pectoris (dusznica bolesna, dławica piersiowa), stan przemijającego niedokrwienia mięśnia sercowego nie powodującego jawnej klinicznie martwicy myocardium.
Wyróżniamy 3 rodzaje dusznicy :
- typowa dusznica bolesna (= stabilna) – wywoływana przez wysiłek lub stress psychiczny, przemijająca, z klasycznym obniżeniem odcinka ST (objaw nieokrwienia podwsierdziowego)
- dusznica Prinzmetala (’variant angina’) – ból występuje w spoczynku, elektrokardiograficznie manifestuje się podniesieniem odcinka ST (objaw niedokrwienia pełnościennego)
- dusznica niestabilna – napady bólu występują coraz częściej, po coraz mniejszym wysiłku i trwają coraz dłużej.
– zawał mięśnia sercowego
– przewlekła choroba niedokrwienna serca, objawia się skrycie narastającą kombinacją dusznicy bolesnej, różnych arytmii i zaburzeń przewodnictwa oraz niewydolności krążenia. jej końcowe stadium nosi nazwę kardiomiopatii niedokrwiennej (ischemic cardiomiopathy).
Nagła śmierć sercowa
Nagła śmierć sercowa (sudden cardiac death) zalicza się do niej przypadki zgonów z powodu zatrzymania krążenia, które nastąpiły do 6 godzin od wystąpienia pierwszych objawów choroby. W USA jest przyczyną ok 20% nagłych zgonów i 50% zgonów z powodu chorób układu krążenia. dotyczy głównie ludzi między 45 a 75 rż. W 80% nagła śmierć sercowa jest spowodowana chorobą niedokrwienną serca. wbrew dawniejszym poglądom u jej podłoża nie leży najczęściej zawał mięśnia sercowego (przed upływem 6 godzin jest on niewykrywalny badaniem morfologicznym, ale osoby zresuscytowane po epizodzie zatrzymania krążenia rzadko wykazują następnie typowe objawy zawału mięśnia sercowego), ale migotanie komór spowodowane mniej rozległymi zmianami niedokrwiennymi myocardium. wg różnych statystyk zawał mięśnia sercowego jest powodem 0-46% przypadków nagłej śmierci sercowej. Jedyne ustalone czynniki ryzyka nagłej śmierci sercowej to palenie papierosów (2-3 *) i nadciśnienie. Nie występuje związek z hypercholesterolemią i jakimikolwiek zmianami EKG. U większości zmarłych stwierdza się hemodynamicznie istotne zwężenie tętnic wieńcowych (na ogół kilku na raz). u stosunkowo niskiego (18%) odsetka występuje zakrzep tętnicy wieńcowej. Rokowanie pogarsza wcześniejsze występowanie innych objawów choroby niedokrwiennej serca. 5% przypadków nagłej śmierci sercowej ma niewyjaśnione przyczyny. pozostałe ok 15 % to :
- kardiomiopatia przerostowa, częsta przyczyna u osób poniżej 30 rż. typowo nagła śmierć sercowa w mechaniźmie arytmii w czasie wysiłku fizycznego. Bywa pierwszym objawem kardiomiopatii przerostowej.
- sarkoidoza, podobnie częsta przyczyna u młodych osób. przyczyna zgonu połowy osób cierpiących na sarkoidozę z zajęciem serca. Zawsze udaje się znaleźć nieserowaciejące ziarniniaki w wolnej ścianie lewej komory.
- myocarditis, rozpoznawane, gdy obecne są minimum 2 ogniska zapalne/ wycinek, każde zawierające minimum 5-10 leukocytów. nagła śmierć sercowa może być objawem każdego z rodzajów zapalenia sierdzia.
- wypadanie płatka zastawki mitralnej, stosunkowo rzadkie (2.5%) powikłanie częstej w populacji (ok 5%) nieprawidłowości, jaką jest wypadanie płatka zastawki mitralnej. inne objawy wypadania to : nietypowe bóle w klatce, omdlenia, bakteryjne zapalenie wsierdzia, arytmie i zwrotny przepływ przez zastawkę mitralną, którego występowanie w tym zespole nie jest regułą, ale zwiększa ryzyko nagłej śmierci.
- wady wrodzone tętnic wieńcowych, najczęściej odejście obu tętnic z prawej zatoki Valsalvy (rzadziej obu z lewej) – dochodzi wówczas do uciśnięcia nieprawidłowo odchodzącej tętnicy między aortą a pniem płucnym. odejścia tętnic wieńcowych pod nieprawidłowo ostrymi kątami – łatwo dochodzi wówczas do zaciśnięcia ujść. Czasem odejście tętnicy od pnia płucnego.
- zatory tętnic wieńcowych, zwykle następstwo oderwania zakrzepu w przebiegu zapalenia wsierdzia lub zakrzepicy na powierzchni protezy zastawkowej. rzadziej przemieszczenie protezy lub śluzak serca.
- rozwarstwienie (tzw 'tętniak rozwarstwiający’) tętnic wieńcowych – przyczyna nieznana, uderza często występujący naciek eozynofilowy w przydance rozwarstwionych tętnic.
- zwężenie zastawkowe aorty, możliwy pierwszy objaw zwężenia u młodych osób
- anorexia nervosa, mechanizm nieznany (a.n. jest śmiertelna w 4-30 % przypadków, w polskim materiale w ok 10%). na sekcji : mała masa serca, nasilone nagromadzenie lipofuscyny, czasem nacieki mononuklearne. przed zgonem obserwowano tachyarytmie komorowe.
- amyloidoza, rzadko w przebiegu amyloidozy serca dochodzi do nagłego zgonu (ok 15%) – na ogół przewlekła, postępująca niewydolność krążenia.
- dysplazja prawej komory (’arytmogenna prawa komora’) młode osoby, zgon w czasie wysiłku w wyniku zaburzeń rytmu. Dysplazja polega na zastąpieniu fragmentu mięśniówki ściany prawej komory na całej grubości przez tkankę tłuszczową i włóknistą. predyspozycja rodzinna.
- wady układu przewodzącego serc
Sam maiłem problemy z dusznicą, szczerze powiedziawszy nie sądziłem na początku że to może mieć takie poważne konsekwencje… w MedPro w Zgierzu mają dobrych specjalistów z tym związanych, ale z sercem jak już się zacznie, to już nie ma końca problemów. Profilaktyka, profilaktyka i jeszcze raz profilaktyka…