Choroby zakaźne

Epidemiologia to nauka o rozmieszczeniu chorób w populacji i determinujących je czynnikach.

Kryteria

• Czas ( dzień, miesiąc lub rok wystąpienia objawów)
• Osoby ( wiek, płeć, zawód)
• Miejsce( region, kraj, kontynent, glob)

Czynnik chorobotwórczy

• Każdy organizm, który może wniknąć do innego ustroju, wywołując w nim stan chorobowy
• Każdy drobnoustrój, hodowla tkankowa lub toksyna zdolne do wniknięcia do ciała ludzkiego i spowodowanie w nim szkody (EU)

Choroba spowodowana przez czynnik chorobotwórczy ( powielający się drobnoustrój+ uszkodzenie tkanki ), np. tężec- Clostridium tetani- tetanospazmina.  Uwaga! Clostridium botulinum – zatrucie(intoksykacja). Kolonizacja – zakażenie. Zakażenie pasożytnicze-dawniej zarażenie( infestacja).

Prawidłowa flora ustroju człowieka

Jama ustna i zęby:

• Gronkowce
• Streptococcus mutans
• Kretki (Borrelia vincentii)
• Actinomycetes
• Prevotella
• Wrzecionowce

Zatoki oboczne nosa:

• Str. pneumoniae, milleri
• Haemophilus influenzae
• Actinomycetes
• Bacteroides
• Wrzecionowce
• Peptococcus
• Propionibacterium

Gardło:

• Gronkowce
• Paciorkowce zieleniące
• Str. pneumoniae, pyogenes
• Heamophilus infl. i in.
• Maczugowce
• Wrzecionowce
• Prevotella, Candida

Skóra:

• Gronkowce( S.A., CN)
• Paciorkowce
• Mikrokoki
• Maczugowce
• Propionibacterium
• Drożdże

Jelito cienkie:

• E. coli
• Inne pałeczki Enterobacteriaceae
• Enterokoki
• Drożdże

Jelito grube:

• Jak w jelicie cienkim
• +Actinomyces
• Bacteroides
• Clostridium
• Bifidobacterium
• Eubacterium

Pochwa:

• Lactobacillus
• Paciorkowce
• Maczugowce
• Mykoplazmy
• Peptokoki
• Actinomycetes
• Drożdże

Krocze i cewka moczowa:

• Tak jak skóra i jelito grube
• + Mykoplazmy

Choroba zakaźna – zakażenie, które przenosi się z człowieka na człowieka. Nie wszystkie zakażenia są chorobami zakaźnymi np. zapalenie wsierdzia ( Str. sanguis)- nie jest chorobą zakaźną,

Chorobotwórczość ( patogenność) – zdolność patogenu do spowodowania choroby. Różne mechanizmy chorobotwórczości( fimbrie- E.coli, hemaglutynina- wirus grypy, adhezyny, zymodemy- Entamoeba histolytica)

Zjadliwość (wirulencja)
Zdolność czynnika chorobotwórczego do spowodowania ciężkiej choroby. Przebieg zakażenia- od bezobjawowego, poprzez łagodne do ciężkiego.

Zakaźność
Zdolność czynnika chorobotwórczego do rozprzestrzeniania się w populacji. Miara-stopień mnożenia się zakażeń = liczba przypadków wtórnych , wynikłych z pojedynczego, pierwotnego przypadku w całkowicie wrażliwej populacji

Zależność pomiędzy gospodarzem, patogenem i środowiskiem

Czynniki zależne od gospodarza

• Warunkują stopień ekspozycji na czynnik chorobotwórczy
• Indywidualna reakcja na zakażenie -podróże, zachowania seksualne, higiena osobista, zawód, przebywanie w zatłoczonych miejscach, wcześniejsze nabycie odporności, sposób odżywiania, choroby towarzyszące

Wpływy środowiska

• temperatura
• kurz
• wilgotność
• wektory zwierzęce

Źródła i rezerwuary
Czynniki chorobotwórcze:
A. Endogenne ( własna flora gospodarza)
B. Egzogenne
Rezerwuar zakażenia:
A/ populacja ludzka( nosiciele, chorzy)
B/ populacja zwierzęca
C/ środowisko

Drogi przenoszenia zakażeń

Najczęstsze- z człowieka na człowieka

1. horyzontalne, np. grypa
2. wertykalne, np. toksoplazmoza

• Choroby odzwierzęce- zoonozy
• Czynniki chorobotwórcze przenoszone ze środowiska: Listeria monocytogenes, Legionella pneumophila, Clostridium tetani
• Przedmioty z otoczenia chorego
• Gronkowce złociste, paciorkowce
• Nośniki ( wektor)-żywy organizm, który może przenosić zakażenie z jednego gospodarza na innego ( stawonogi)
• Plasmodium, Borrelia burgdorferi, kleszczowe ZOMR
• Kontakt bezpośredni, w tym seksualny
• Liszajec, leptospiroza, kiła, rzeżączka

Droga wziewna

• Grypa, odra, chlamydiozy, legionelloza
• Droga pokarmowa
• Salmonelozy, kampylobakteriozy, zapalenie wątroby t.A
• Wszczepienie ( inokulacja)
• HBV,HCV, HIV, wąglik

Epidemia wystąpienie zachorowań na daną chorobę w liczbie wyraźnie przewyższającej przeciętną.
Endemia- występowanie choroby zakaźnej w ciągu długiego, nieokreślonego czasu na danym obszarze stale( np.malaria w Afryce)
Pandemia- epidemia występująca w skali globalnej( grypa, dżuma, cholera, AIDS)

Nowe patogeny

• W ciągu ostatnich 40lat pojawienie się :
• Wirusów: HCV, HEV, HIV, HHV6-8, HFV ( Ebola, Marburg)
• Bakterii: Legionella pneumophila, Borrelia burgdorferi
• Pierwotniaków : Cryptosporidium, Enterocytozoon beneusii, Encephalitozoon cuniculi(AIDS)

Nowe oblicze starych patogenów
Zakażenia szpitalne:

• MRSA, MRCNS, VRE
• Lekooporność
• Gruźlica, malaria
• Modyfikacje genetyczne
• Wąglik jako broń biologiczna

Odwiedzający wpisali takie problemy: