Diagnostyka przewodu pokarmowego

Najważniejsze:

• ślinianki
• trzustka
• wątroba

Jama ustna → stomatologia, Amylaza ślinowa- świnka- wzrasta amylaza, bolesność trzustki i wątroby

Gardło, przełyk– nic się nie dzieje

Choroba refluksowa przełyku

• pH-metryczne badanie przełyku- 24 godz., sonda przez nos, pomiar dwukrotny, pH>4 prawidłowe
• manometryczne badanie przełyku- badanie działania dolnego zwieracza przełyku

żołądek trawienie białek- kwas solny, pepsyna (komórki główne- pepsynogen→ pepsyna, pod wpływem HCl)

niedokwaśność,  nadkwaśność ,        sonda Kehla, przez godzinę pobiera się całą treść na czczo

BAO- Basic acid output- podstawowe wydzielanie kwasu

Po podaniu gastryny MAO- maksymalne wydzielanie kwasu

Zanik błony śluzowej- BAO spada, nowotwory, dyspepsja, niestrawność

– zanikowe zapalenie żołądka

– autoimmunologiczne zapalenie żołądka, przeciwciała przeciw komórkom głównym, nie ma czynnika Castle’a- zaburzone wchłanianie Fe

• BAO↑
• MAO↑        nadkwaśność

idiopatyczna nadkwaśność

• BAO do 5 mEq/godz
• MAO do 18 mEq/godz

z. Solingera Addisona- gastronoma- trzustka ektopowe źródło komórek głównych, wydzielanie gastryny MAO=BAO

diagnostyka Helicobacter Pylori- 90 % wrzodów jest tym spowodowana

• musi być wzrost IgM
• posiew z biopsji

Helicobacter rozkłada mocznik, podaje się znakowany mocznik, NH3 jest wydalany z powietrzem, mierzy się to, lub wykonuje test barwnikowy z endoskopii

Jelito cienkie

Trawienie, wchłanianie

Test z D- ksylozą- podaje się ilość standaryzowaną do wagi, i mierzy się poziom w surowicy po 1 godzinie i po 2, złe wyniki- przewlekłe zapalenie jelit, bakteryjne

U dzieci- alergie pokarmowe, morfologia krwi, kontrola IgE w surowicy podwyższone- sugestia alergii

IgE specyficzne

Testy skórne

Choroba trzewna- celiakia

Nieleczona- ryzyko chłoniaka jest 100 razy wyższe

Transglutaminaza

Gluten- oznacza się przeciwciała przeciwko nim

Biopsja jelitowa- 100% rozpoznanie

• p-ciała p/ transglutaminazie
• p-ciała p/ gliadynie

niedobór laktazy

• test laktozowy- standaryzowana ilość laktozy i mierzy się wodór w wydychanym powietrzu
• biopsja jelitowa- oznaczanie immunoezymatyczne laktazy w biopsji

badanie kału- zawartość tłuszczu, skrobi, pH i elektrolitów

trzustka wydziela nawet do 3 l soku dziennie, hormony

amylaza (diastaza trzystkowa)

surowica, sok trzystkowy (sonda), mocz, kał

amylaza lipaza- oznaczane standardowo

ostre zapalenie trzustki

• amylaza w surowicy- wzrasta wielokrotnie przez kilka godzin
• w moczu- przez 2-3 dni
• OB
• CRP proces zapalny

Przewlekłe zapalenie trzustki- zespół złego wchłaniania

Trzustka ulega zniszczeniu- brak enzymów

Elastaza trzustkowa (oznaczana też w kale)- wydolność trzustki

Mukowiscydoza

Trzustka i ukł. oddechowy

1/2500 częstość

Jontoforeza- pilokarpiną drażni się skórę i mierzy się Cl w pocie, >60 mEq/l mukowiscydoza

wątroba diagnostyka żółtaczek

przedwątrobowa- za duża produkcja bilirubiny, nie jest ona sprzęgana z kwasem glikuronowym, kontrola enzymów krwiakowych- czy nie ma hemolizy, hematologia

wątrobowa- uszkodzenie komórek wątroby, leczą zakaźnicy

pozawątrobowa- cholestazy- głównie wszczepienne- przeszczep wątroby, kamica, leczenie chirurgiczne, duże stężenie bilirubiny związanej

GGTP

fosfataza alkaliczna- jest też w kościach, podnosi się tez w krzywicy opornej na wit D

• bilirubina całkowita- 1,2 mg%
• sprzężona- 0,2 mg %, najwyżej 15% całkowitej
• albuminy, czynniki krzepnięcia

cytomegalia, toksoplazmoza- też mogą powodować uszkodzenie wątroby

choroby metaboliczne- też powodują uszkodzenie wątroby

AspAT

ALAT – diagnostyka w kierunku uszkodzenia komórek wątroby