Diagnostyka toksykologiczna

Zatrucia- powstają w wyniku zadziałania czynników chemicznych (jady, trucizny). Diagnostyka- rozpoznanie czynnika szkodliwego.klasyfikacja

Zatrucia:

• rozmyślne

–      samobójcze
–      dobrowolne bez wyraźnej intencji samobójczej, impulsywne, demonstracyjne
–      zbrodnicze
–      egzekucje

• przypadkowe

–      omyłkowe
–      powikłania leczenia: nadużycia leku, przedawkowanie, pomyłki farmaceutyczne
–      skażenie środowiska bytu i pracy- zawodowe
–      upojenie alkoholem i substytutami
–      zależność lekowa: narkomania, lekomania, toksykomania

Zatrucia chemiczne- najczęstsze:

zatrucia ostre- duża jednorazowa dawka
zatrucie przewlekłe- stałe małe dawki

# materiały do badań toksykologicznych:

• krew żylna (50 ml)
• mocz
• powietrze
• zawartość żołądka, wymiociny
• popłuczyny żołądka
• kał

# metody analityczne:

• szybkie testy
• absorbcjonometria
• spektrofotometria
• chromatografia (wszystkie rodzaje)

# testy szybkie, jakościowe

• alkohol etylowy
• barbiturany
• cyjanki
• salicylany
• CO
• nitrofenol

rozpoznanie ostrego zatrucia chemicznego:

1. prawidłowe i pełna diagnoza, tor informacyjny- rozpoznanie, tor zapoznawczy- wywiad (kto, co, gdzie, jak, kiedy, dlaczego), badanie fizykalne, badania laboratoryjne(ogólne, chemiczne- toksykologiczne, jakościowe, ilościowe)- potwierdzenie rozpoznania, ocena stanu pacjenta (morfologia, elektrolity, równowaga kwas-zas, mocz )
2. wykrycie trucizny lub metabolitu
3. identyfikacja trucizny

# badania chemiczno- toksykologiczne- stopień zatrucia i pewność pod względem określenia trucizny

# wskazania do badania toksykologicznego:

• głęboka śpiączka
• kwasica
• zaburzenia oddychania
• niejasny wywiad
• zaburzenia krążenia

# osoby uzależnione:

• jakościowe i ilościowe oznaczenie trucizny
• monitorowanie leczenia
• kontrola abstynencji

# drogi:

• przewód pokarmowy
• układ oddechowy
• skóra, śluzówka
• iniekcja

# parokrotne oznaczenie poziomu trucizny- określenie fazy farmakokinetycznej, stężenia trucizny, stanu trzeźwości (cele sądowe)
# ostre zatrucia chemiczne- typy związane z regionami, metanol, grzyby- charakterystyczne dla regionów
# najczęstsze zatrucia:

• metanol
• leki
• CO
• etanol + leki
• grzyby
• rozpuszczalniki
• pestycydy
• substancje żrące

Zatrucia

Zatrucia ETANOL

Mocno nadużywany, szybko się wchłania przez śluzówkę żołądka i jelita, metabolizm- dehydrogenaza alkoholowa. Dawka śmiertelna 5-8 g/ kg m.c. dla dorosłych, 3 g/ kg m.c. dla dzieci. Objawy kliniczne zależne od stężenia we krwi (różna osobnicza tolerancja)

stadia kliniczne: działanie na OUN, podniecenie, zamroczenie, śpiączka (spadek RR, temperatury, hipowentylacja), niewydolność oddechowa i sercowo- naczyniowa, ostre zapalenie trzustki, martwica mięśni, wzrost kinazy kreatynowej, ostre uszkodzenie wątroby, kwasica metaboliczna

rozpoznianie: oznaczenie etanolu w powietrzu bądź we krwi, oznaczenie osmolalności (etanol- zwiększa)

Zatrucie  METANOLem

Głównie u mężczyzn, często omyłkowe, nie można go odróżnić organoleptycznie, u kobiet często w celach samobójczych, dawka śmiertelna 1 g/ kg m.c.- 40-100 ml. Za objawy zatrucia odpowiadają metabolity (formaldehyd i kwas mrówkowy), kompleksują one żelazo, hamują utlenianie komórkowe, prowadzą do ciężkiej kwasicy i dalej do uszkodzenia CUN

I.             faza narkotyczna- brak poprawy po wybudzeniu
II.            faza kwasicza- po okresie utajenia 12-18 godzin, spada pH krwi, RR, zaburzenia oddychania, wstrząs, obrzęk płuc, sinica, drgawki, ostre zapalenie trzustki
III.          faza uszkodzenia CUN, ślepota, porażenie ośrodka oddechowego, wysoka śmiertelność
# rozpoznanie: oznaczenie metanolu we krwi- chromatografia gazowa, oznaczenie pH
#>1.5 promila ciężkie zatrucie
odtrutka: podanie etanolu

Zatrucie  GLIKOL ETYLENOWY

Oleista ciecz, płyn chłodnicowy, dawka śmiertelna 100ml/ osobę dorosłą, szkodliwe jest gromadzenie się kwasu mlekowego, prowadzi do kwasicy i kwasu szczawiowego- helatuje wapń, spada jego stężenie, wytrącają się kryształki, uszkodzenie CUN, nerek (bezmocz, małomocz)

Objawy:

I.             faza narkotyczna- objawy żołądkowo- jelitowe, zaburzenia wzroku, neurologiczne
II.            faza sercowo- płucna, po 12 godzinach, postępujące uszkodzenia CUN, niewydolność serca, obrzęk płuc, Þzgon
III.          faza nerkowa, do 72 godzin po, ostra niewydolność nerek

rozpoznanie: oznaczenie stężenia glikolu i kwasu szczawiowego we krwi przed rozpoczęciem leczenia
odtrutka: podanie etanolu

ZATRUCIA LEKAMI

Trójcykliczne antydepresanty w celach samobójczych, w połączeniu z alkoholem najtrudniej uratować. Szybko i silnie łączą się z białkami osocza, hamują działanie acetylocholiny- zespół antycholinergiczny. Bardzo szybko pojawiają się objawy- po 1 godzinie nagła utrata przytomności, drgawki. Rozpoznanie: ocena leku jaki został użyty, określenie stężenia, monitorowanie elektrolitowe i wodne. Objawy: CUN- antycholinergiczne, sercowo- naczyniowe

ZATRUCIA ŚRODKAMI OCHRONY ROŚLIN

Najczęściej pestycydy. Trudne- może być stałe narażenie, Okresowe. Ostre- jednorazowe narażenie na dużą dawkę. Nieodwracalne uszkodzenie acetylocholinesterazy

Objawy: CUN

ZATRUCIA GAZAMI DUSZĄCYMI CHEMICZNIE

Głównie CO

ZATRUCIA GRZYBAMI
Duży procent w terenach mocno zalesionych o dużym bezrobociu

Substancje trujące:

• anatoksyny
• falotoksyny

a- amanityna- dawka śmiertelna 0.1mg/ kg m.c.
oznaczenie a- amanityny- krew, mocz, dodatkowo oznaczenie poziomu enzymów wątrobowych (uszkodzenie wątroby)

Odwiedzający wpisali takie problemy: