Jądra podkorowe kresomózgowia

Jądra podstawne-podkorowe kresomózgowia (nuclei basales-subcorticales telencephali). 

Do jąder podkorowych kresomózgowia zaliczamy:

•         ciało migdałowate (corpus amygdaloideum)
•         przedmurze (claustrum)
•         jądro ogoniaste (nucleus caudatus)
•         skorupa (putamen)
•         gałka blada (globus pallidus)

Jądro ogoniaste łącznie ze skorupą tworzy ciałko prążkowane (corpus striatum) zwane też prążkowiem (striatum). Skorupa wraz z gałką bladą tworzą natomiast jądro soczewkowate (nucleus lentiformis).

Ciało migdałowate (corpus amygdaloideum)

•  leży w okolicy bieguna skroniowego
•  ogranicza przedni koniec rogu dolnego komory bocznej, w którym tworzy guzek migdałowaty
•  ciało migdałowate składa się z szeregu drobniejszych jąder, które różnią się budową i funkcją (mają różny wpływ na napędy i emocje)
•  omawiane jądro posiada obukierunkowe (doprowadzające i odprowadzające) połączenia niemal ze wszystkimi ośrodkami układu limbicznego, do którego również należy
•  stanowi też element trzeciorzędowego ośrodka węchu jako struktura układu hipokampa (formatio hippocampi)

 Przedmurze (claustrum)

•  leży między korą wyspy a skorupą
•  oddzielone jest od wyspy istotą białą, określaną jako torebka ostatnia, a od skorupy – torebką zewnętrzną
•  od strony bocznej wykazuje falistą powierzchnię, dostosowaną do zakrętów i bruzd wyspy
•  przedmurze łączy się od przodu z istotą dziurkowaną przednią i prążkiem węchowym bocznym, od dołu z ciałem migdałowatym
•  omawiane jądro ma obukierunkowe połączenia z korą mózgu

 Jądro ogoniaste (nucleus caudatus)

•  tworzy łukowato ku górze wygiętą maczugę
•  jego zgrubiała część przednia zwana głową jądra ogoniastego (caput nuclei caudati) tworzy boczne ograniczenie rogu przedniego komory bocznej
•  odchodzący od głowy trzon jądra ogoniastego (corpus nuclei caudati) leży w dolnej ścianie części środkowej komory bocznej, bocznie od wzgórza i prążka krańcowego
•  promienistość ciała modzelowatego ogranicza go od strony bocznej
•  od tyłu przylega do niego część nadsoczewkowa torebki wewnętrznej
•  ku tyłowi i dołowi trzon przechodzi w ogon jądra ogoniastego (cauda nuclei caudati), który leży w stropie rogu dolnego komory bocznej
•  całe zatem jądro ogoniaste leży w ścianie komory bocznej, między jego wyściółką, a torebką wewnętrzną

 Jądro soczewkowate (nucleus lentiformis)

•  leży w głębi półkuli mózgu i kształtem przypomina połowę soczewki dwuwypukłej
•  możemy wyróżnić w nim trzy powierzchnie:         powierzchnię przyśrodkową, która zrasta się z torebką wewnętrzną,        powierzchnię boczną zwróconą do torebki zewnętrznej,        powierzchnię dolną rozpostartą ponad rogiem dolnym komory bocznej
•  ku przodowi jądro soczewkowate łączy się z jądrem ogoniastym i istotą dziurkowaną przednią
•  jądro soczewkowate nie jest tworem jednolitym, lecz składa się z części przyśrodkowej-gałki bladej i części bocznej-skorupy, oddzielonych przez blaszkę rdzenną boczną (lamina medullaris lateralis)

 Skorupa (putamen)

•  dolna jej część zrasta się od przodu z głową jądra ogoniastego i wspólnie z nią przylega do istoty dziurkowanej przedniej, tworząc tzw. ciało prążkowane
•  boczna powierzchnia skorupy zwrócona jest do torebki zewnętrznej
•  ciało prążkowane należy do układu pozapiramidowego
•  z uszkodzeniem ciała prążkowanego wiążą się ruchy pląsawicze i atetotyczne
•  ruchom pląsawiczym towarzyszy obniżenie napięcia mięśniowego, są wtedy szybkie nieskoordynowane oraz nasilają się przy ruchach dowolnych
•  ruchy atetotyczne są powolne, dotyczą głównie palców i występują najczęściej u dzieci
•  ciało prążkowane otrzymuje włókna doprowadzające ze wzgórza, znacznych obszarów kory ruchowej oraz istoty czarnej
•  drogi odprowadzające podążają do wzgórza, niskowzgórza oraz w większości do gałki bladej i istoty czarnej, te ostatnie tworzą wraz z włóknami doprowadzającymi obwód regulujący napięcie mięśniowe

 Gałka blada (globus pallidus)

•  zajmuje przyśrodkową część jądra soczewkowatego
•  biegnąca strzałkowo blaszka rdzenna przyśrodkowa (lamina medullaris medialis) dzieli gałkę bladą na część przyśrodkową i boczną
•  gałka blada ma kształt czworościennej piramidy
•  wypukłą podstawą zwrócona jest do skorupy, szczytem do podwzgórza, ścianą dolną do spoidła przedniego, a ścianami przednią, tylną i górną do torebki wewnętrznej
•  od skorupy gałkę bladą oddziela blaszka rdzenna boczna (lamina medullaris lateralis), utworzona przez włókna wychodzące z omawianego jądra i ciała prążkowanego
•  omawiane włókna tworzą pętlę soczewkową (ansa lenticularis), zdążającą do wzgórza, podwzgórza i śródmózgowia
•  w połączeniu z konarem dolnym wzgórza powyższa pętla tworzy pętlę konarową (ansa peduncularis)
•  zaburzenia czynnościowe gałki bladej wiążą się ze zmianami patologicznymi istoty czarnej i powodują występowanie drżenia spoczynkowego oraz wzmożonego napięcia mięśni (choroba Parkinsona)
•  gałka blada otrzymuje włókna doprowadzające przede wszystkim z ciała prążkowanego, a także ze wzgórza, niskowzgórza, istoty czarnej i kory mózgu
•  drogi odprowadzające biegną do wzgórza – pętla soczewkowa, do jądra niskowzgórzowego istoty czarnej i jąder uzdeczki

Odwiedzający wpisali takie problemy: