Jelito grube jest to tylny odcinek jelita składający się z 4 charakterystycznych części: jelita ślepego z wyrostkiem robaczkowym, okrężnicy (wstępującej, poprzecznej, zstępującej i esowatej) i jelita prostego (odbytnicy, z jej częścią miedniczną i odbytową, zw. kanałem odbytowym) zakończonego odbytem. Długość jego wynosi ok. 140cm.
Posiada 3 taśmy (wolna, sieciowa, krezkowa) które są krótsze od całej odbytnicy w związku z czym powodują jej pofałdowanie (fałdy półksiężycowate). Dzieli się na odcinki:
- jelito ślepe = kątnica – to odcinek poniżej ujścia krętniczego-koątniczego. Posiada krezkę (czasem nadmiernie dużą => ruchoma kątnica). Na jej dnie zbiegają się taśmy jelita grubego oraz z tej okolicy odchodzi wyrostek robaczkowy.
- Okrężnica:
- Wstępująca – nie posiada krezki – leży na tylnej ścianie jamy brzusznej. Kończy się zgięciem prawym = wątrobowym
- Poprzeczna – ma krezkę, kończy się zgięciem lewym (śledzionowym??)
- Zstępująca – brak krezki
- Esowata = esica – krezka (czasem nadmiernie duża – esica może dochodzić nawet do prawego dołu biodrowego)
- Wydziela niewielką ilość śluzu, zagęszcza kał.
- Zaburzenia we wchłanianiu wody doprowadzają do biegunek. W stanach chorobowych biegunki mogą doprowadzić do bardzo dużego odwodnienia i spowodować śmierć.
- Nadmierne wydzielanie śluzu (w czasie zapaleń) objawia się śluzowatymi stolcami.
- KOLONOSKOPIA – wziernikowanie odbytnicy – aż do kątnicy – diagnostyka np. wyrostka robaczkowego.
Funkcje jelita grubego
Jelito grube jest szersze i krótsze niż cienkie (u człowieka ok. 1,5 m dł.) i ma gładką ścianę wewnętrzną. W części bliższej lub górnej, w połowie jego długości, enzymy z jelita cienkiego kończą proces trawienia, a bakterie produkują witaminy B (B12* tiaminę i ryboflawinę), a także wit. K. Pierwotną funkcją jelita grubego jest wchłanianie wody i elektrolitów z resztek pokarmowych (zbierających się zwykle przez ok. 24-30 godz.) i magazynowanie masy kałowej do czasu, zanim będzie mogła być wydalona. Ruchy wahadłowe jelita (do przodu i z powrotem) stopniowo wystawiają resztki pokarmowe na absorpcyjne działanie ścian. Nasilony i bardziej energiczny typ ruchów – znany jako odruch żołądkowo-okrężniczy występujący tylko 2-3 razy dziennie, popycha zawartość jelita w kierunku odbytu. Do powszechnych schorzeń jelita grubego należą: zapalenie okrężnicy (colitis), uchyłkowatość oraz nieprawidłowy wzrost, np. guzy łagodne i złośliwe.
Skomentuj jako pierwszy!