Kandydoza

bielnica (nazwa praktycznie nie używana), kandidiaza (candidiasis), moniliaza.

Przyczyny

Drożdżopodobne grzyby z rodzaju Candida. Candida albicans (synonim : Monilia albicans) kolonizuje skórę i błony śluzowe przy urodzeniu (pochodzi z kanału rodnego) i bytuje w normalnych warunkach jako saprofit. Pozostałe nie bytują w normalnych warunkach w organiźmie ludzkim: Candida glabrata (Torulopsis glabrata), Candida guillermondi, C.krusei, C.parapsilosis, C.pseudotropicalis, C.tropicalis

Wszystkie są oportunistami – infekują ludzi tylko w wypadku ogólnoustrojowego lub miejscowego spadku odporności (’choroby chorych’):

  •  schorzenia hormonalne (cukrzyca, niedoczynność przytarczyc, choroba Addissona)
  •  schorzenia hematologiczne (białaczki, anemia aplastyczna, hypogammaglobulinemia)
  •  urazy (maceracja, oparzenia,  inne infekcje)
  •  stany fizjologiczne (ciąża, wiek (noworodkowy i podeszły)
  •  czynniki jatrogenne (immunosupresja,  sterydoterapia, antybiotykoterapia  (długotrwała  antybiotykami  o szerokim spektrum), protezy  naczyniowe i sztuczne  zastawki (grzyby z upoodbaniem kolonizują zarówno materiały protetyczne jak i pokrywające je neoepithelium, cewnikowanie żył, hormonalne środki antykoncepcyjne
  •  inne (grasiczak (thymoma), wrodzone niedobory odporności)

Uwagi morfologiczne i kliniczne:

3 formy kliniczne choroby:

Zwykła kandydoza skóry i błon śluzowych

Typowo : w jamie ustnej u noworodków i niemowląt – ’pleśniawki’ – plackowate, białe naloty na dziąsłach, języku i śluzówce policzków, okołoodbytowo, oesophagitis. częściej u dzieci karmionych sztucznie. dotyczy ok 4% niemowląt.

U dorosłych podobne zmiany występują w wypadku zaburzeń immunologicznych lub hormonalnych – antybiotykoterapia przeciwbakteryjna, leki immunosupresyjne, sterydy.

Zakażeniom pochwy sprzyja ciąża (spadek pH wydzieliny pochwowej- kolpitis jest 2* częstsze w ciąży, poza ciążą przewlekle u ok 10% kobiet). możliwe zapalenie żołądzi prącia przenoszone na drodze wenerycznej. zakażenia paznokci spotyka się osób, kórych praca łączy się z ciągłym moczeniem rąk. poważnym problemem leczniczym są w tych wypadkach nadkażenia bakteryjne.

We wszystkich przypadkach spotyka się w zajętych tkankach różne formy wzrostu grzyba:

  • blastospory (o śr.3-5 um, forma 'drożdżopodobna’), zwykle występują powierzchownie w nabłonku
  • grzybnia
  • grzybnia  rzekoma (częściej  niż grzybnia prawdziwa) – obydwie nieco głębiej w nabłonku.

Inwazja prawie nigdy nie przekracza granic nabłonka. naciek zapalny jest uderzająco skąpy. w ciężkich przypadkach możliwa jest penetracja błony podstawnej i zajęcie np. mięśni szkieletowych.

Przewlekła kandydoza skóry i błon śluzowych

Rzadka i trudna do leczenia postać kandydozy. Powoduje ją wyłącznie C.albicans. chorzy zawsze są posiadaczmi jakichś zaburzeń immunologicznych, endokrynologicznych, hematologicznych lub metabolicznych (często uwarunkowanych genetycznie i mnogich np niedoczynność tarczycy, nadnerczy, przytarczyc, anemia złośliwa i in.) zachorowanie w dzieciństwie, choroba całego życia. stwierdza się zarówno humoralny jak i komórkowy defekt odpornościowy dotyczący C.albicans.

  • zajęcie skóry całego ciała, paznokci i błon śluzowych
  • w lżejszych  postaciach zmiany  ograniczone do 'wyprzeniowych’ okolic skóry (pachy, pachwiny, fałdy skórne, między palcami)
  • nie występuje  raczej tendencja  do  krwiopochodnego  rozsiewu grzyba.
  • hyperkeratoza  nabłonków z  rozrostem rzekomonabłoniakowatym – (powstają twory podobne do brodawczaków)
  • akantoza
  • ziarniniakowe zapalenie głębiej leżących tkanek (w 'normalnej’ kandidiazie ziarniniaki olbrzymiokomórkowe nie występują). naciek sięga głęboko w skórę właściwą (obok kk olbrzymich obecne liczne limfocyty, plazmocyty i granulocyty)
  • obecność grzybów tylko w nabłonku (mimo znacznego wgłąb zasięgu nacieku zapalnego). dla tej formy grzybicy typowe jest śródkomórkowe występowanie Candida (zwykle jest pozakomórkowym saprofitem lub pasożytem). mało blastosporów, przeważają formy tworzące grzybnię lub grzybnię rzekomą.

kandidiaza systemowa

Rzadko pierwotna infekcja narządu (np.płuc). na ogół albo efekt nadkażenia w przebiegu innej choroby np nowotworu lub gruźlicy, albo wynik krwiopochodnego rozsiewu grzyba (fungemii).

Objawy są niespecyficzne (w wypadku zajęcia płuc kaszel, duszność, poty nocne, gorączka, spadek wagi, obfita śluzowa i krwista plwocina). rozpoznawanie często ustalane jest w wyniku histologicznego badania pośmiertnego.

  • nerki – duża tendencja do zajmowania tego narządu (nawet z powodowaniem ich niewydolności).
  • zastawki serca – zapalenia wsierdzia zastawkowego z tworzeniem się dużych kruchych skrzeplin, łatwo powstają zakażone zatory (valvitis szczególnie u osób poddanych zabiegom operacyjnym na sercu).

meningitis, hepatitis, myocarditis i inne.

Typowy dla kandydozy systemowej jest:

  • ostry przebieg
  • liczne rozsiane drobnoogniskowe zmiany narządowe
  • ropny i martwiczy  charakter ognisk z naciekami z granulocytów i makrofagów
  • w wypadkach ciężkiej immunosupresji  tylko ogniska krwotocznej martwicy bez nacieków zapalnych
  • w ogniskach widać elementy grzyba : blastospory, 'bambusowate’ filamnety grzybni rzekomej i , rzadziej, grzybnię prawdziwą (bez przewężeń między segmentami). słabo, ale widoczne w hematoksylinie i eozynie, PAS (+), dobrze widoczne po zastosowaniu specjalnych barwień (np srebrzenie wg Grocotta)
  • Candida glabrata tworzy wyłącznie blastospory – morfologicznie nie do odróżnienia od (rzadkich u nas) blastosporów Histoplasma, Blastomycetes i Cryptococcus.
  • mniejsza  niż w wypadku  Aspergillus  tendencja  do zajmowania ścian naczyń (zawały i zakrzepy)
  • przy przewlekającym się  przebiegu mogą tworzyć się ziarniniaki nieco podobne do gruźliczych (także komórki olbrzymie typu 'około ciała obcego’ i komórki Langhansa – w nich po wykonaniu specjalnych barwień widoczne elementy grzyba).

Diagnostyka w oparciu o posiew, histologię i serologię.

Odwiedzający wpisali takie problemy:

fungemia objawy, kandydoza pochwy.

Tags: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Ostatnia edycja przez

Skomentuj jako pierwszy!

Dodaj komentarz