Kortykosteroidy

Zalążek artykułu. Hormony kory nadnerczy.

Mineralokortykosteroidy

•  działają na kanaliki dalsze nefronu powodując zatrzymanie Na+, Cl- i H2O, a wydalenie K+, H+
•  odgrywają zasadniczą rolę w utrzymaniu prawidłowego stężenia osmotycznego płynów pozakomórkowych i utrzymaniu prawidłowej objętości krwi
•  w leczeniu wykorzystywane są do: uzupełnienia substytucyjnych dawek kortyzonu i hydrokor-tyzonu w leczeniu niewydolności kory nadnerczy,  Fludrokortyzon (Cortineff) z wskazań pozasubstytucyj-nych stosowany w samoistnym niedociśnieniu ortostatycz-nym, w okulistyce, dermatologii

Mogą powodować:

•  zatrzymanie sodu w organizmie → obrzęki i nadciśnienie tętnicze
•  wypłukiwanie potasu → zaburzenie rytmu serca, ↓ siły mięśni

Preparaty kortykosteroidów

•  syntezowane sztucznie
•  różne preparaty, różne cele, różne drogi podania – doustnie, dożylnie, domięśniowo, doodbytniczo, wziewnie, dostawowo, miejscowo (maści)
•  preparaty doustne szybko i dobrze wchłaniają się z przewodu pokarmowego
•  metabolizowane są tymi samymi drogami co kortykosteroidy endogenne
•  w zależności od budowy chemicznej – różnice w farmakokinetyce oraz powinowactwie do receptorów gluko- bądź minera-lokortykosteroidowych

Hydrokortyzon – szerokie wskazania, leczenie substytucyjne (najbardziej naturalne), przeciwzapalne, wstrząs anafilaktyczny (hemibursztynian hydrokortyzonu iv.) i in.
Prednizon (Encorton), Prednizolon (Encortolon) – długotrwałe leczenie pozasubstytucyjne (z powodu krótkiego czasu hamowania układu podwzgórze-przysadka oraz małego wpływu mineralotropowego), prednizolon także iv., im.
Metyloprednizolon (Solu-Medrol) – silniejsze działanie przeciwzapalne, najczęściej stosowany preparat pozajelitowy spośród wszystkich kortykosteroidów, nie zatrzymuje jonów Na, zwiększa przesączanie kłębuszkowe, stosowany ze wskazań ży-ciowych w tzw. pulsach
Triamcynolon (Polcortolon) – siła działania podobna do me-tyloprednizolonu, nie pobudza łaknienia (nie powoduje otyło-ści), silne działanie kataboliczne względem białek (może powo-dować zaniki mięśni)
Budezonid (Pulmicort) – wykazuje miejscowe działanie prze-ciwzapalne, stosowany wziewnie w astmie, stosowany miejsco-wo może sprzyjać rozwojowi pleśniawek
Betametazon bardzo silne działanie przeciwzapalne, stoso-wany miejscowo (ciężkie stany wypryskowe), dostawowo, ogól-nie (choroby autoimmunologiczne), w położnictwie (zapobiega-nie zespołowi błon szklistych), w leczeniu obrzęku mózgu –
Deksametazon (Dexaven) – bardzo silne działanie przeciwzapalne, stosowany szczególnie chętnie w obrzęku mózgu, także z typowych wskazań substytucyjnych i pozasubstytucyjnych, w okulistyce, w dermatologii, w diagnostyce nadczynności kory nadnerczy (test supresji).

Odwiedzający wpisali takie problemy: