Upośledzenie procesu tworzenia się kości, co może prowadzić do poważnych zniekształceń kośćca. Choroba rozwija się w wyniku niedoboru witaminy D oraz wapnia i innych składników mineralnych i powoduje wadliwy wzrost i deformacje kośćca. Przyczyną choroby jest niedostateczne dostarczanie wapnia i składników mineralnych do rosnących kości i tkanki chrzęstnej. Niedobór witaminy wskutek niewystarczającej podaży lub braku nasłonecznienia. Objawy: garb krzywiczy, zniekształcenie kości czaszki, powstawanie zgrubień kostnych na żebrach, zapadnięta klatka piersiowa lub tzw. kurza klatka piersiowa, silne wygięcie kości długich nóg, bóle mięśni i stawów, kurcze mięśni, trudności w oddychaniu, infekcje płucne (tzw. płuco krzywicze). Gdy zmiany te występują u dzieci – krzywica, gdy u dorosłych – osteomalacja.
Objawy krzywicy
- Wygięcie kręgosłupa ku tyłowi (tzw. Garb krzywiczy
- Zniekształcenie lub rozrost kości czaszki
- Poszerzenie nasad kości nadgarstków lub palców
- Zgrubienia kostne na końcach żeber
- Zapadnięta klatka piersiowa lub – na odwrót – kurza klatka piersiowa
- Wygięcie kości długich nóg
- Bóle mięśni i stawów
- Wzdęcia zaparcia
- Kurcze mięśni i ogólna atrofia organizmu
- Zmiękczenie żeber
Historiakrzywicy
- Brak przypadków zachorowań u przodków pochodzących z terenów podzwrotnikowych
-
Zachorowania wśród ludów zamieszkujących tereny północne
-
Zapisane przypadki zachorowań wśród Chińczyków (pisma chińskie sprzed 2000 lat; teksty medyczne sprzed 1000 lat)
-
X w. – chiński lekarz Chien-i rozpoznaje i bada krzywicę
-
Rzym: Soranus z Efezu (II w.n.e.) pisze o dzieciach ze zniekształceniami kręgosłupa i kończyn dolnych
-
Słynny lekarz Rzymski Galen – opis zmian krzywiczych
-
XVII w.- pierwsze dzieło na temat krzywicy, książka Holendra Daniela Whistlera „O chorobie angielskich dzieci zwanej popularnie krzywicą” – 1645r
-
1650r – praca Anglika Francisa Glissona „O krzywicy”
-
1668r- John Mayow wydaje książkę „O krzywicy”
-
od XVII w. notuje się wzrost zachorowań w Europie, szczególnie w Anglii, co mogło wynikać ze zmian w warunkach życia i klimatycznych (mała epoka lodowcowa); rozmiary epidemii przybiera w czasie rewolucji przemysłowej w XIX wieku
- Sposoby leczenia: lewatywy, środki wymiotne, upusty krwi itp.; dopiero pod koniec XVIII w. odkryto że chorobie przeciwdziała tran uzyskiwany z dorsza (bogate źródło witaminy D)
- Pod koniec XIX w. stwierdzono że zachorowalność na chorobę jest odwrotnie proporcjonalna do ilości światła słonecznego w danym regionie;
- Na przełomie wieków lekarze zalecają kąpiele słoneczne, pobyt na świeżym powietrzu
- 1908r-lekarz bryt. Findlay wywołuje krzywicę u psów
- 1912r–Raczyński poddaje psy działaniu promieni słonecznych
- Łączenie choroby z odżywianiem – zastosowanie olejów rybnych, naświetlanie lampą rtęciową
- 1922 Elmer V. McCollum odkrył substancję odpowiedzialną za prawidłowy rozwój kośćca i nazwał ją witaminą D (dla odróżnienia znanej już witaminy A)
-
Od połowy XX wieku zachorowalność na krzywicę zmniejszyła się o połowę – w wit.D wzbogaca się chleb i wyroby nabiałowe
-
Lata 60-te XX w.- wykazano, iż zróżnicowana pigmentacja skóry wpływa na proces syntezowania wit. D.
-
Niewykluczone, że praktyki suszenia żywności w przeszłości stanowiły próbę zapobiegania chorobie
Źródło witaminy: wątroba zwierzęca, żółtka jaj i oleje rybne. Witamina D w organiźmie zostaje przekształcona w kalcytriol, który reguluje stężenie Ca i P.
Skomentuj jako pierwszy!