Leki immunosupresyjne w dermatologii: wskazania do leczenia, powikłania. Leki tej grupy wywierają działanie immunomodulujące, powodujące zmniejszenie aktywności układu immunologicznego.
Wskazania. Wszystkie choroby u podłoża, których są procesy zapalne, w tym przede wszystkim zjawiska autoimmunologiczne: autoimmunologiczne choroby pęcherzowe, choroby tkanki łącznej, łuszczyca, łupież czerwony mieszkowy, liszaj płaski, GVHD, atopowe zapalenie skóry, zapalenie naczyń, piodermia zgorzelinowa, zespół Sweeta.
Działania niepożądane. Większość leków tej grupy wykazuje działanie teratogenne, sprzyja rozwojowi nowotworów i zakażeń, szczególnie wirusowych. Najczęstsze działania niepożądane przy stosowaniu poszczególnych leków:
Cyklosporyna A:
- toksyczne uszkodzenie nerek,
- nadciśnienie tętnicze,
- toksyczne uszkodzenie wątroby,
- drżenie,
- utrata łaknienia, nudności, wymioty,
- przerost dziąseł,
- nadmierne owłosienie.
Takrolimus: podobne jak cyklosporyna A, dodatkowo uszkodzenie mięśnia sercowego.
Azatiopryna:
- nudności, wymioty,
- uszkodzenie wątroby,
- supresja szpiku kostnego,
- długotrwale stosowana sprzyja powstawaniu raka kolczystokomórkowego w miejscach narażonych na promieniowanie słoneczne,
- przerzedzenie włosów.
Mykofenolan mofetylu:
- biegunka, wymioty,
- supresja szpiku kostnego
Cyklofosfamid:
- supresja szpiku kostnego,
- nudności, wymioty, biegunka,
- zapalenie błony śluzowej jamy ustnej,
- przerzedzenie włosów,
- krwotoczne zapalenie pęcherza moczowego,-
- kardiotoksyczność,
- zaburzenia miesiączkowania,
- przebarwienia skóry.
Metotreksat:
- supresja szpiku kostnego,
- toksyczne uszkodzenie wątroby (wskazana biopsja wątroby po przekroczeniu łącznej dawki 1500 mg), – toksyczne uszkodzenie nerek,
- działanie teratogenne,
- nudności, wymioty, biegunka, osłabienie łaknienia
- zapalenie błon śluzowych przewodu pokarmowego, zwłaszcza jamy ustnej,
- śródmiąższowe włóknienie płuc,
- przerzedzenie włosów.
Leczenie miejscowe lekami immunosupresyjnymi.
Takrolimus
- makrolid produkowany przez Streptomyces sucubaensis,
- silne działanie,
- hamuje aktywacje limf.T, uwalnianie przez nie cytokin (zwłaszcza IL-2),
- zmniejsza liczbę limfocytów w naciekach zapalnych,
- zaburza funkcję kom. Langerhansa, zmniejsza syntezę PGD2 i hamuje uwalnianie histaminy przez kom tuczne aktywowane przez IgE,
- inaczej niż cyklosporyna A łatwo wnika do skóry,
- stosowany w maści 0,03-0,3%, najczęściej 0,1% jest dobrze tolerowany i bezpieczny
- pozbawiony działań niepożądanych właściwych KS,
- sporadycznie: objawy podrażnienia,
Wskazania. Zapalne choroby skóry z udziałem limf.T: AZS i wyprysk kontaktowy. Nieskuteczny w miejscowym leczeniu łuszczycy.
Pimekrolimus
- makrolaktan askomycyny jest selektywnym inhibitorem cytokin,
- wiążąc się z makrofiliną 12 inhibuje kalcyneurynę i w konsekwencji hamuje aktywację limf. T,
- na drodze transkrypcji genów mRNA hamuje produkcję cytokin zarówno limf. Th1(IL-2,INF-g) jak i przez Th2 (IL-4, IL-10, IL-15),
- hamuje uwalnianie cytokin i innych mediatorów zapalnych z komórek tucznych, migrację i chemotaksję leukocytów oraz makrofagów oraz ekspresję antygenów HLA II,
- silne działanie pprzeciwzapalne i przeciwświądowe,
- jest bezpieczny,
- niska absorpcja układowa,
- pozbawiony atrofogennego działania kortykosteroidów i immunosupresyjnego działania takrolimusu.
Wskazania. AZS, wyprysk, głównie przewlekły rąk i inne choroby skóry przebiegające z odczynem zapalnym.
Imikwimod
- heterocykliczna amina imidazochinolinowa o silnych właściwościach immunomodulacyjnych,
- wzbudzanie komórkowej reakcji odpornościowej i zwiększenie miejscowej syntezy INF-a, INF-b, INF-g oraz TNF-a
- prowadzi to do zniszczenia wirusów brodawek ludzkich,
- krem 1 i 5%.
Wskazania: brodawki zwykłe, kłykciny kończyste odbytu i okolic płciowych, rozsiana postać mięczaka zakaźnego opornego na inne metody leczenia, leczenie raka podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego oraz zmian dysplastycznych wywo-łanych przez ludzkiego wirusa brodawczaka.
Skomentuj jako pierwszy!