Ostra lub przewlekła choroba pasożytnicza wywołana przez wewnątrzkomórkowe pierwotniaki z rodzaju Plasmodium. Charakterystyka kliniczna: gorączka, dreszcze, niedokrwistość oraz splenomegalia.
Gatunki chorobotwórcze dla człowieka:
- Plasmodium falciparum
- Plasmodium vivax
- Plasmodium ovale
- Plasmodium malariae
Epidemiologia
- w ponad 100 krajach strefy tropikalnej i subtropikalnej
- narażonych około 1, 6 mld ludzi
- roczna zapadalność ok. 200 min ( zachorowania świeże i nawroty)
- Afryka Subsaharyjska – zapadalność ok. 100 min/rok, śmiertelność 1-1,5 mln
Drogi zakażenia
- ukłucie komara z gat. Anopheles
- bezpośrednia inokulacja zakażonych erytrocytów (transfuzje krwi, zakażone igły lub strzykawki)
- zakażenie przezłożyskowe
Cykl życiowy Plasmodium
I.Podział bezpłciowy ( schiozogonia ) – w organizmie człowieka
A/ schizogonia przedkrwinkowa (wątrobowa, pozakrwinkowa)
B/ Schizogonia krwinkowa
II. Podział płciowy ( sporogonia ) – w organizmie komara
Patofizjologia
- zaburzenia lokalnego krążenia wskutek przylegania zakażonych krwinek czerwonych do śródbłonka naczyń
- zmniejszenie szczelności środbłonków naczyń = przenikania białka i płynów poza naczynie = obrzęki, anoksja tkanek
- destrukcja erytrocytów = niedokrwistość
- destrukcja erytrocytów = hemoglobinuria, niewydolność nerek
- uwalnianie mediatorów stanu zapalnego , TNF
Manifestacje kliniczne
( Uwolnienie merozoitów, barwnika malaryjnego, debris do krążenia po pęknięciu erytrocytów)
– objawy prodromalne: złe samopoczucie, bóle mięśni, głowy, brak łaknienia
– okresowość objawów ( napad malaryczny) – z wyjątkiem Pl. falciparum :
a/ faza zimna,
b/ faza gorąca,
c/ faza potów (8-9 godz.)
– nawroty: Pl. vivax, Pl. ovale
Powikłania malarii
- I. Wczesne :
- pęknięcie śledziony
- malaria mózgowa
- hypoglikemia
- niewydolność nerek
- niedokrwistość
- niewydoln. oddechowa
- wstrząs
- II. Późne
- nadreaktywny zespół malaryczny ( dawniej z. splenomegalii tropikalnej)
- zespół nerczycowy
- chłoniak Burkitta (?)
- zwłóknienie wsierdzia i m. sercowego
Diagnostyka malarii
- Rozmazy krwi
- grupa kropla
- cienki rozmaz
- Serologia : IFA ; ELISA
Leczenie
- P1. vivax, Pl. ovale: chloroquine +primaquine
- PL falciparum : chloroquine phosphate -if susceptible
- P1. Falciparum drug resistant: quinine sulphate+doxycycline or mefloquine or halophantrine or arthemeter
- Prophylaxis
- Drugs + personal protection( screens, nets, repellents) Drugs : chloroquine; mefloquine
Trackbacks/Pingbacks
[…] (choć zalecane, np. gdy ugryzą nas bezpańskie psy), na japońskie zapalenie mózgu. Leki na malarię dostępne są w Polsce na receptę, wystarczy od lekarza rodzinnego (nie trzeba się udawać do […]