Po łacinie: leiomyoma. Mięśniak gładkokomórkowy to łagodny nowotwór złożony z gładkich komórek mięśniowych z dodatkiem zrębu zbudowanego z różnych ilości włóknistej tkanki łącznej. Najczęstszą lokalizacją jest mięśniówka macicy. leiomyoma uteri:
Występują głównie u kobiet w wieku rozrodczym, czynnikiem mogącym przyspieszać ich wzrost jest ciąża i terapia hormonalna.
Jak wygląda (makroskopowo)
dobrze odgraniczone, okrągłe lub owalne guzy, znacznie twardsze od mięśniówki macicy. na przekroju jednolicie szarobiałe, czasem ze zwapnieniami. rozmiary bardzo różne. często są mnogie.
mikroskopowo : przeplatające się 'ławice’ równolegle ułożonych miocytów gładkich + tkanka łączna włóknista. możliwe obszary obrzęknięte, zeszkliwiałe i zwapniałe.
objawy : zależą od lokalizacji i wielkości. guzy podsurowicówkowe – w wypadku dużych rozmiarów możliwy ucisk na pęcherz moczowy lub splot krzyżowy. guzy podśluzówkowe – nieprawidłowe krwawienia z macicy, dysmenorrhea, bezpłodność. bóle nie związane z fazą cyklu mogą być powodowane przez mięśniaki ulegające przemianom krwotocznym i zawałom.
warianty i zmiany z pogranicza łagodnych i złośliwych :
lipoleiomyoma – nowotwory z dodatkiem dojrzałej tkanki tłuszczowej.
leiomyoma cellulare – brak obszarów włóknistych + duże rozmiary poszczególnych komórek mięśniowych i ich jąder. od leiomyosarcoma odróżnia je brak figur mitotycznych.
leiomyomatosis peritonealis disseminata – ograniczony do otrzewnej rozsiew łagodnych histologicznie guzów mięśniakowych, występujący zwykle w ciąży. U podłoża prawdopodobnie nie leży przerzutowanie mięśniaków macicy ale lokalna metaplazja otrzewnej lub podotrzewnowej tkanki łącznej.
leiomyoma metastaticans – z rzadka łagodny histologicznie mięśniakjest źródłem przerzutów do węzłów chłonnych lub płuc. Nie wrasta w naczynia i nie wykazuje aktywności mitotycznej. na powierzchni miocytów zlokalizowano liczniejsze niż zwykle receptory estrogenowe. przerzuty zwykle zanikają po ukończeniu ciąży.
leiomyomatosis intravenosa – podobnie łagodny histologicznie mięśniak wrastający w naczynia żylne miednicy.
'leiomyoma of uncertain malignant potential’ w zależności od natężenia aktywności mitotycznej i stopnia atypii komórkowej z początkiem lat 70 wyróżniono następujące kategorie :
- poniżej 5 mitoz/10 HPF – leiomyoma (niezależnie od stopnia atypii komórkowej)
- 5 lub więcej mitoz/10 HPF + atypia komórkowa – leiomyosarcoma
- 5-9 mitoz/10 HPF, bez atypii komórkowej – 'leiomyoma of uncertain malignant potential’
- ponad 9 mitoz/10 HPF – leiomyosarcoma niezależnie od stopnia atypii komórkowej
(HPV – high power field – pole widzenia mikroskopu przy powiększeniu 40*) jak wskazuje sama nazwa poglądy na temat biologii nowotworów zaklasyfikowanych jako 'mięśniaki o niepewnej złośliwości’ nie były jednolite. niektórzy opowiadali się za traktowaniem ich jak mięsaki gładkokomórkowe (hysterectomia jako sposób lecznia), os tatnio jednak zaczynają przeważać poglądy, że nowotwory gładkomięśniowe macicy nawet o dużej aktywności mitotycznej, ale pozbawione cech atypii nie zachowują się złośliwie a do wyleczenia wystarczy usunięcie mięśniaka (A.Prayson, R.Hart, Mitotically Active Leiomyomas of the Uterus, Am J Clin Pathol, 97(1)1992, 14-19).
Inne lokalizacje mięśniaków gładkokomórkowych : skóra i tkanka podskórna – z mięśniówki gładkiej naczyń (angioleiomyoma) i mięśni przywłośnych (piloleiomyoma – często mnogie), mogą powodować napadowe bóle. Tkanki miękkie (przestrzeń zaotrzewnowa, ściany dużych żył, sieć, krezka, rzadko w obrębie katki piersiowej) przewód pokarmowy poza macicą najczęstsza lokalizacja nowotworów wywodzących się z mięśniówki gładkiej, także złośliwych (leiomyosarcoma). najczęstsze są w żołądku, następnie w jelicie cienkim. (występuje tam często, szczególnie w żołądku wariant o nazwie 'epithelioid leiomyoma’ = 'bizzarel.’ = 'leiomyoblastoma’ o dużych, czasem okrągłych komórkach ze strefą jasnej cytoplazmy wokół jądra, mogący w niektórych obszarach naśladować guzy nabłonkowe.) pochwa, szyjka macicy, kości – rzadsza lokalizacja.
Skomentuj jako pierwszy!