Mózgowie (encephalon)

Mózg (cerebrum)

składa się z dwóch półkul mózgu (hemispheria cerebri), które u człowieka rozwinięte są najsilniej
obydwie półkule (prawa i lewa) oddzielona są od siebie głęboką szczeliną podłużną mózgu (fissura longitudinalis cerebri), na jej dnia znajduje się ciało modzelowate (corpus callosum)
mózg obejmuje ponadto kresomózgowie środkowe (telencephalon medium) oraz międzymózgowie (diencephalon)

Móżdżek (cerebellum)

leży w tylnym dole czaszki
od półkul mózgu oddziela go szczelina poprzeczna mózgu (fissura transversa cerebri), krzyżująca się ze szczeliną podłużną mózgu pod kątem prostym

Pień mózgu (truncus cerebri)

położony jest od strony podstawnej mózgowia i obejmuje twory powstałe z różnych pęcherzyków embrionalnych
na pień mózgu składa się:
rdzeń przedłużony (medulla oblongata)
most (pons)
śródmózgowie (mesencephalon)
niektórzy anatomowie zaliczają do pnia mózgu również międzymózgowie (diencephalon)

Na mózgowiu odróżniamy następujące powierzchnie:

powierzchnia górno-boczna (facies superolateralis encephali)

zwrócona do sklepienia czaszki
zwana również powierzchnią wypukłą (facies convexa)
utworzona w całości przez kresomózgowie boczne prawe i lewe (telencephalon laterale dextrum et sinistrum), czyli przez dwie półkule mózgu (hemispheria cerebri)

powierzchnia podstawna (facies basilaris encephali)

zwrócona ku dołowi
prawie płaska, obejmuje elementy mózgowia rozwinięte z trzech pierwotnych pęcherzyków embrionalnych
kresomózgowie boczne reprezentowane jest przez fragmenty płatów mózgu
międzymózgowie (diencephalon) obejmuje skrzyżowanie wzrokowe, przechodzące w pasmo wzrokowe, ta część międzymózgowia zwana jest podwzgórzem
śródmózgowie (mesencephalon) oglądane od strony podstawnej ukazuje: podstawę konarów mózgu, dół międzykonarowy oraz istotę dziurkowaną tylną
tyłomózgowie wtórne (metencephalon) tworzą w tym miejscu: powierzchnia podstawna mostu, konary móżdżku środkowe oraz powierzchnia dolna móżdżku
rdzeniomózgowie (myelencephalon) stanowi brzuszną (przednią) stronę rdzenia przedłużonego wraz z jego piramidami i bruzdami

powierzchnia przyśrodkowa mózgowia (facies medialis encephali)

jej opis możliwy jest po przecięciu mózgowia wzdłuż szczeliny podłużnej
w tym obszarze kresomózgowia bocznego widoczne są: części płata czołowego, ciemieniowego i potylicznego, a ponadto płat limbiczny, oddzielony od wymienionych płatów mózgu wyraźną bruzdą obręczy (sulcus cinguli)
ze strony międzymózgowia, które jest dość głęboko ukryte w mózgowiu niepreparowanym, na przekroju podłużnym odsłania się znaczna jego część, obejmuje ona podwzgórze położone bliżej podstawy mózgowia oraz wzgórzomózgowie, stanowiące górną część międzymózgowia
wymienione części oddzielone są od siebie wyraźną bruzdą podwzgórzową (sulcus hypothalamicus), stanowią one jednocześnie boczną ścianę komory III gdy rozpatrujemy mózgowie w całości
śródmózgowie na tej powierzchni określa najlepiej wodociąg mózgu (aqueductus cerebri), który uwidoczniony jest w postaci podłużnej bruzdy
powyżej wodociągu znajduje się blaszka pokrywy, natomiast poniżej konary mózgu
tyłomózgowie wtórne wraz z rdzeniomózgowiem przecięte w płaszczyźnie pośrodkowej ukazują swoją strukturę wewnętrzną; dotyczy to mostu, móżdżku i rdzenia przedłużonego, części te ograniczają komorę IV, która na opisywanej powierzchni przedstawia się w postaci trójkątnej szczeliny przechodzącej w kanał środkowy rdzenia przedłużonego.

płaskomózgowie.