Nerwy czaszkowe – anatomia i objawy uszkodzenia
I N. olfactorius
- komórki węchowe w błonie śluzowej nosa (I neuron)
- n. węchowy
- opuszka węchowa (II neuron)
- droga węchowa
- boczna droga węchowa
- zakręt węchowy boczny
Objawy uszkodzenia
anosmia, hyposmia
II N. opticus
- siatkówka
- nerw wzrokowy
- skrzyżowanie wzrokowe
- pasmo wzrokowe
- ciało kolankowate boczne
- promienistość wzrokowa
- ośrodek korowy w płacie potylicznym
Objawy uszkodzenia
- N. wzrokowy – jednooczna homolateralna ślepota
- Skrzyżowanie n. wzrokowego – niedowidzenie dwuskroniowe
- Promienistość wzrokowa – niedowidzenie połowicze lub kwadrantowe po stronie przeciwnej
- Płaty potyliczne – ślepota korowa (zespół Antona)
III N. oculomotorius
- część ruchowa do mięśni zewnętrznych g. ocznej i dźwigacza powieki górnej
- część parasympatyczna do zwieracza źrenicy i m. rzęskowego
-jądro ruchowe w śródmózgowiu
Objawy uszkodzenia
- gałka oczna ustawiona do kąta zew. i w dół, podwójne widzenie
- rozszerzenie źrenicy
- opadnięcie powieki
Łuk odruchowy źrenicy na światło:
siatkówka n. wzrokowy tractus retino-pretectalis regio pretectalis jądro Westphal-Edingera po tej samej stronie i po przeciwnej n. okoruchowy zwieracz źrenicy
Łuk odruchowy źrenicy na akomodację:
droga wzrokowa kora płata potylicznego drogi potyliczno-śródmózgowiowe regio pretectalis jądro Perli j. Westhal-Edingera zwieracz źrenicy jądro n. okoruchowego m. prosty wewnętrzny
Zespół Hornera (uszkodzenie włókien sympatycznych)
- miosis
- ptosis
- endophtalnus
- anhidrosis na połowie twarzy
- rozszerzenie naczyń na połowie twarzy
Źrenica Argyll-Robertsona (kiła, cukrzyca)
- brak odruchu źrenicy na światło
- zachowany odruch na akomodację
- wąskie, nieregularne źrenice
V N. trigeminus
- część ruchowa do m. żwaczy, skroniowych, napinacza błony bębenkowej (m. tensor tympanii) i m. tensor palatini
- część czuciowa –wszystkie rodzaje czucia na twarzy, błonie śluzowej nosa, oponie twardej.
- ruchowe w moście
- czuciowe w śródmózgowiu, rdzeniu przedłużonym
Obwodowy podział n. trójdzielnego:
V1 – gał. oczna, V2 – gał. szczękowa (podoczodołowa)
V3 – gał. żuchwowa
Klinicznie ważne odruchy:
- rogówkowy (V-VII)
- żuchwowy (V-V)
Objawy uszkodzenia
- zaburzenia czucia w zakresie jednej lub kilku gałązek n. V
- brak odr. rogówkowego
- niedowład mm. żwaczy, napinacza błony bębenkowej i napinacza podniebienia
IV N. trochlearis
unerwia m. skośny górny g. ocznej
jądro w śródmózgowiu
Objawy uszkodzenia
oko jest zwrócone ku górze, podwójne widzenie
VI N. abduceus
unerwia ruchowo mięsień prosty boczny gałki ocznej
jądro w moście
Objawy uszkodzenia
zez zbieżny, podwójne widzenie
VII N. facialis
- cz. ruchowa do mięśni mimicznych twarzy
- cz. wydzielnicza – gruczoł łzowy, ślinianka podjęzykowa, podszczękowa
- smak na 2/3 przednich języka
- podniebienie, tylna jama nosa
- ucho
Jądra:
- n. solitarius
- n. n. facialis w moście
- n. salivatorius
Pień n. twarzowego składa się z :
- właściwego pnia ruchowego do mięśni mimicznych twarzy i do m. strzemiączkowego i m. platysma
- n. intermedius Wrisbung – włókna wydzielnicze i smakowe
Objawy uszkodzenia
Obwodowe (jądrowe)
- porażenie mięśni mimicznych twarzy po stronie uszkodzenia
- zniesienie smaku na 2/3 przednich języka
- suche oko z powodu braku łez
- suche usta z powodu braku wydzielania śliny
- hyperacusis
Ośrodkowe (nadjądrowe)
Niedowład mięśni dolnej części twarzy po stronie przeciwnej
VIII Nerw przedsionkowo-słuchowy
Jądra:
a/ ślimakowe (grzbietowe i brzuszne) w moście
Objawy uszkodzenia części ślimakowej (słuchowej)
- osłabienie słuchu lub głuchota
- szumy w uszach
b/ przedsionkowe w moście
Objawy uszkodzenia części przedsionkowej
- zawroty głowy z padaniem w kierunku uszkodzenia
- zaburzenia równowagi
- oczopląs i zamazane widzenie
- nudności i wymioty
IX Nerw językowo-gardłowy
Unerwia:
- śliniankę przyuszną i m. zwieracz krtani
- skórę ucha
- smak na 1/3 tylnej języka
- . stylopharyngeus
- dotyk na 1/3 tylnej języka
Jądra w opuszce (rdzeniu przedłużonym)
czuciowe – n. tractus solitarius, główne trójdzielnego
ruchowe – n. ambiguus, n. salivatorius inf.
Objawy uszkodzenia
- porażenie podniebienia, zniesienie odr. podniebiennych i gardłowe
- dysfagia
- zniesienie odruchów z zatoki szyjnej
- zniesienie smaku na 1/3 tylnej języka
X Nerw błędny
Unerwia:
- włókna ruchowe: podniebienie, gardło, krtań
- włókna parasympatyczne: do zwojów i splotów narządów kl. piersiowej i j. brzusznej
- błona śluzowa gardła, krtani, tchawicy, przełyku i narządów kl. piersiowej i j. brzusznej
- smak na nagłośni
- czuciowo małżowinę uszną
Jądra w rdzeniu przedłużonym
czuciowe – n. solitarius, główne trójdzielnego
ruchowe – n. ambiguus, n. dorsalis
Objawy uszkodzenia
- dysfagia
- porażenie podniebienia
- chrypka
- zniesienie odruchów wegetatywnych z serca, ukł. oddechowego i przewodu pokarmowego
- zniesienie odr.sercowego z zatoki szyjnej
XI Nerw dodatkowy
Unerwienie:
ruchowe – m. mostkowosutkowoobojczykowy, górna część m. czworobocznego
Jądra:
- tylna cz. n. ambiguus
- górna cz. j. rdzenia
Objawy uszkodzenia
- osłabienie skręcania głowy
- osłabienie unoszenia barków
- niedowład strun głosowych, chrypka
XII Nerw podjęzykowy
Unerwia:
ruchowo – mm. języka
Jądro
n. XII w dolnej cz. rdzenia przedłużonego
Objawy uszkodzenia
- porażenie i zanik mm. języka
- dysartria (zaburzenie mowy)
- dysfagia (zaburzenie połykania)
Zespół opuszkowy: Uszkodzenie jąder nn. V, IX, X, XII
- Dysfagia
- Osłabienie (zniesienie) odr. żuchowowego
- Niedowład podniebienia i zniesienie odruchów podniebiennych, gardłowych
- Porażenie i zanik mm. języka
- Dyzartria
Zespół rzekomoopuszkowy: Uszkodzenie obustronne dróg korowo-jądrowych
- Dyzartria
- Dysfagia
- Wygórowanie odr. żuchwowego
- Płacz (śmiech) przymusowy
- Objawy prymitywne (deliberacyjne)
Skomentuj jako pierwszy!