Znaczna ruchomość głowy wymaga specjalnego aparatu stawowego. Wyróżniamy dwa stawy głowy, górny i dolny; górny – między kością potyliczną a kręgiem szczytowym, dolny – między kręgiem szczytowym a kręgiem obrotowym.
Górny staw głowy – staw szczytowo-potyliczny (articulatio atlantooccipitalis) – składa się z dwóch symetrycznych stawów łączących kłykcie potyliczne (condyli occipitales) z dołkami stawowymi górnymi kręgu szczytowego (foveae articulares superiores atlantis), w jego skład wchodzą:
torebki stawowe (capsulae articulares) – obejmujące brzegi powierzchni stawowych obu kłykci potylicznych oraz obu dołków stawowych górnych na kręgu szczytowym
błona szczytowo-potyliczna przednia (membrana atlantooccipitalis anterior) – rozpięta jako płaskie dość mocne pasmo między częścią podstawną kości potylicznej a łukiem przednim kręgu szczytowego, zrośnięta po środku z więzadłem podłużnym przednim, a bocznie z torebkami stawowymi
błona szczytowo-potyliczna tylna (membrana atlantooccipitalis posterior) – biegnie od tylnego brzegu otworu wielkiego kości potylicznej do tylnego łuku kręgu szczytowego, przechodzą przez nią naczynia kręgowe i nerw podpotyliczny, a także igła lekarza przy nakłuciach podpotylicznych.
Dolny staw głowy – staw szczytowo-obrotowy (articulatio atlantoaxialis) – składa się z czterech stawów: dwóch nieparzystych położonych do przodu i do tyłu od zęba kręgu obrotowego – stawy szczytowo-obrotowe pośrodkowe (articulationes atlantoaxiales medianae), przedni i tylny oraz dwóch symetrycznych między powierzchniami stawowymi górnymi kręgu obrotowego a dołkami stawowymi dolnymi kręgu szczytowego – stawy szczytowo-obrotowe boczne (articulationes atlantoaxiales laterales):
- powierzchnie stawowe stawu pośrodkowego przedniego są położone na stronie przedniej zęba kręgu obrotowego i na stronie tylnej łuku kręgu szczytowego; powierzchnie stawowe stawu pośrodkowego tylnego są utworzone przez powierzchnię stawową tylną zęba i przez powierzchnię stawową więzadła poprzecznego kręgu szczytowego
- obie powierzchnie stawów szczytowo-obrotowych bocznych, zarówno górna jak i dolna, są nieco wypukłe, nie przylegają więc do siebie, ale stykają się wzdłuż osi poprzecznej
- cztery torebki stawowe przyczepiają się do brzegów powierzchni stawowych odpowiednich stawów
więzadło krzyżowe kręgu szczytowego (ligamentum cruciforme atlantis) składa się z dwóch części: poziomej i pionowej, ułożonych na kształt krzyża. Część pozioma, silniejsza – więzadło poprzeczne kręgu szczytowego (ligamentum transversum atlantis) jest to płaskie więzadło utrzymujące ząb w jego prawidłowym położeniu, od więzadła poprzecznego ku górze i ku dołowi w płaszczyźnie pośrodkowej odchodzą pasma więzadłowe tworząc część pionową więzadła krzyżowego, tzw. pęczki podłużne (fasciculi longitudinales); pęczki górne przyczepiają się do przedniego brzegu otworu wielkiego kości potylicznej, dolne, słabsze – do tylnej pow. trzonu kręgu obrotowego
więzadło wierzchołka zęba (ligamentum apicis dentis) – łączy szczyt zęba z przednim brzegiem otworu wielkiego kości potylicznej, mechanicznie bez znaczenia, stanowi szczątek części górnej embrionalnej struny grzbietowej
więzadła skrzydłowate (ligamenta alaria) – silne pęczki rozpoczynające się na stronach bocznych zęba i biegnące z prawej i lewej strony skośnie ku górze i bocznie, kończą się na stronie przyśrodkowej kłykci potylicznych
błona pokrywająca (membrana tectoria) – leży do tyłu od więzadła krzyżowego, rozpoczyna się szeroko na wewnętrznej pow. części podstawnej kości potylicznej, zwężając się ku dołowi kończy się na tylnej pow. trzonu kręgu obrotowego, dzięki niej prawidłowe ruchy zęba są nieodczuwalne, chroni rdzeń przed urazami ze strony zęba
ułożenie więzadeł w kolejności od przodu: więzadło podłużne przednie, błona szczytowo-potyliczna przednia, więzadło wierzchołka zęba i więzadła skrzydłowate, więzadło krzyżowe, błona pokrywająca, więzadło podłużne tylne i błona szczytowo-potyliczna tylna…
Skomentuj jako pierwszy!