Po łacinie: polypus adenomatosus intestini, polip gruczolakowy jelita
polipy nienowotworowe:
polip hyperplastyczny
W materiale sekcyjnym stanowi ok 70% polipów pochodzenia nabłonkowego, w chirurgicznym tylko ok 20% (ze względu na częstą bezobjawowość związaną z małymi wymiarami). spotykany u osób w 6-7 dekadzie życia.
morfologia : 60-80 % w rectum i colon sigmoideum, 20 % – colon ascendens, inne lokalizacje rzadkie. zlokalizowane zwykle na szczycie fałdu śluzówki, małe (90% < 5 mm, w materiale chirurgicznym nieco większe), kuliste, nie uszypułowane. histologicznie : dobrze zróżnicowane krypty i gruczoły, komórki różnicują się w enterocyty adsorbcyjne i sygnetowate, bez cech atypii. Charakterystyczny 'zębaty’ przekrój przez gruczoł i 'pióropusz’ komórek na szczycie krypty. znaczenie kliniczne – konieczność różnicowania z gruczolakiem.
polip młodzieńczy (retencyjny)- polypus juvenilis zmiana hamartomatyczna – twór zbudowany z tkanek typowych dla narządu, w którym występuje, cechujący się jednak zaburzeniem wzajemnego układu składników tkankowych – w tym wypadku mięśniówki gładkiej, tkanki łącznej włóknistej i nabłonka jelitowego. Obok sporadycznych polipów młodzieńczych spotykana jest też polipowatość typu młodzieńczego, dziedziczona autosomalnie dominująco. wykrywane są zwykle przed 5 rż. sporadyczne – 90% rectum, pozostałe 10%- okrężnica.
morfologia : zmiany duże, kuliste lub płatowate, zwykle uszypułowane. większe łatwo ulegają owrzodzeniu, autoamputacji, skręceniom, zawałom i zmianom zapalnym. histologicznie : cystowate, wypełnione śluzem gruczoły (stąd nazwa 'polip retencyjny’) wyścielone przez śluzówkę zbudowaną z typowych komórek, zwykle nacieczoną zapalnie. wyraźny naciek zapalny w lamina propria. W podścielisku chaotycznie przebiegające pęczki mięśniówki gładkiej. Klinicznie : mogą stanowić źródło długotrwałych krwawień (anemia syderopeniczna). w zespole polipowatości młodzieńczej z reguły z czasem same ulegają autoamputacjom. Ostatnio podnoszony jest ich związek z rakiem (słabszy niż polipów gruczolakowych).
polip Peutza i Jeghersa hamartoma. Występuje sporadycznie lub w zespole polipowatości Peutza i Jeghersa, dziedziczonym autosomalnie dominująco. w odróżnieniu od polipów młodzieńczych :
- polipowatość dotyczy całego przewodu pokarmowego, a w szczególności jelita cienkiego (100%). w żołądku w 25%, w okrężnicy w 30%.
- polipom towarzyszą przebarwienia śluzówek, skóry wokół warg, na genitaliach i dłoniach. histologicznie zbudowane są tak jak odcinek przewodu pokarmowego, w którym występują (np w dwunastnicy z gruczołami Brennera). Ich śluzówka wygląda 'normalnie’ – brak typowej dla polipów młodzieńczych nasilonej reakcji zapalnej i cystowatego rozdęcia gruczołów.
makroskopowo nie różnią się od polipów młodzieńczych. Podobnie jak w wypadku polipowatości młodzieńczej zwrocono ostatnio uwagę na wyraźny, a dawniej kwestionowany związek zespołu P.J. z rakiem przewodu pokarmowego. Częściej zespole Peutza i Jeghersa obserwuje się także inne nowotwory, nie wywodzące się z polipów :
- jajników (u połowy kobiet z tym zespołem rozwijają się na ogół złośliwe guzy typu folliculoma – błoniak ziarnisty),
- raki trzustki,
- raki oskrzela,
- raki sutka,
- raki macicy.
polipy zapalne (rzekome) – powstają głównie u chorych na colitis ulcerosa, rzadziej w chorobie Crohna i gruźlicy jelit. zbudowane ze zmienionej zapalnie szypuły pokrytej regenerującym nabłonkiem, zwykle nie tworzącym struktur gruczołowych, a jeśli już to niedojrzałe i nieliczne. W wypadku colitis ulcerosa obszar polipa nie jest bardziej zagrożony zezłośliwieniem niż otaczająca go śluzówka.
polipy limfoidalne efekt hyperplazji śluzówkowej i podśluzówkowej tkanki limfatycznej. Mnogie występują rzadko (u dzieci). U osób starzych zwykle pojedyncze. histologicznie nienowotorowe grudki chłonne (konieczność różnicowania z chłoniakiem). występuje pewna predyspozycja rodzinna o niejasnym typie dziedziczenia.
POLYPUS ADENOMATOSUS INTESTINI – do zrobienia.
Skomentuj jako pierwszy!