Lista powikłań po miejscowym stosowaniu sterydów.
Kortykosteroidy do leczenia miejscowego chorób skóry wprowadzili w 1952 r. Sulzberger i Witt.
Wskazania i dobór kortykosteroidu. Dobór odpowiednich preparatów kortykosteroidowych powinien uwzględniać: siłę działania leków, rodzaj, lokalizację, nasilenie i rozległość zmian chorobowych, wiek pacjentów i niektóre inne czynniki.
Siła działania: określa się ją na podstawie aktywności naczynioskurczowej, ocenianej w teście „zblednięcia” wg Mc Kenzie i Straughtona. Wyróżnia się cztery grupy (klasyfikacja europejska) lub siedem grup (klasyfikacja amerykańska) miejscowo stosowanych kortykosteroidów. Siła działania kortykosteroidów zależy od ich właściwości fizykochemicznych, hydro- i lipofilności, a przede wszystkim do powinowactwa do swoistych receptorów. Dużą rolę odgrywa stężenie leków i rodzaj użytych podłoży alkoholowo-wodnych.
Typ zmian. Kortykosteroidy, leki o najsilniejszym miejscowym działaniu przeciwzapalnym (stosowane w leczeniu nieinfekcyjnych, zapalnych chorób skóry).
- W chorobach niezapalnych wykorzystywane jest ich działanie przeciwmitotyczne oraz hamujący ich wpływ na syntezę niektórych białek tkanki łącznej. W niektórych chorobach są lekami z wyboru.
- W zależności od typu choroby i umiejscowienia zmian zalecane (rekomendowane) są leki o różnej sile działania.W celu uzyskania efektu przeciwproliferacyjnego niezbędne jest stosowanie kortykosteroidów bardzo silnych lub silnych.
Do leczenia zmian na błonach śluzowych, mosznie, okolicy narządów płciowych i na twarzy zalecane są kortykosteroidy słabe, a czas ich stosowania powinien być ograniczony.
Leki o średniej sile działania mogą być stosowane w fałdy i na skórę owłosioną głowy.
Kortykosteroidy silne – na skórę klatki piersiowej i wyprostne powierzchnie kończyn, a kortykosteroidy bardzo silne na paznokcie, podeszwy stóp, dłonie, kolana i łokcie.
Bardzo silnych i silnych kortykosteroidów nie należy stosować u dzieci, nawet leczenie preparatami o słabszej sile działania i dużym marginesie bezpieczeństwa powinno być u nich prowadzone ostrożnie ze względu na większą niż u osób dorosłych możliwość wystąpienia miejscowych i ogólnoustrojowych powikłań.
Silnych kortykosteroidów nie należy zalecać kobietom w ciąży, a u kobiet karmiących piersią nie stosuje się preparatów kortykosteroidowych na okolice brodawek sutkowych.
Sposób stosowania: Preparaty kortykosteroidowe stosuje się na chorobowo zmienioną skórę 2* w ciągu doby (leki nowej generacji 1* na dobę). Częstsze stosowanie zwiększa liczbę działań niepożądanych, nie ma natomiast wpływu na skuteczność leczenia. Terapia pulsowa – polega na stosowaniu kortykosteroidów naprzemiennie z podłożeniem, co drugi dzień bądź trzykrotnie w odstępach dwunastogodzinnych jeden raz w tygodniu wraz z podłożem w innych dniach. Metoda pozwalająca na uzyskiwanie długotrwałych remisji przy znaczącym zmniejszeniu narażenia na występowanie działań niepożądanych.
Działania niepożądane są następstwem niewłaściwie przeprowadzonej terapii:
Najczęściej spotykane:
- rumień steroidowy,
- teleangiektazje,
- zaniki- ścieńczenie naskórka i skóry,
- rozstępy, trądzik okołoustny,
- trądzik posteroidowy,
- odbarwienia i przebarwienia,
- hirsutyzm,
- pseudoblizny,
- upośledzony proces gojenia się ran i owrzodzeń,
- – nasilenie objawów trądziku zwykłego i różowatego,
- ziarniak pośladków niemowląt.
Wyjątkowo w wyniku stosowania silnych kortykosteroidów na duże powierzchnie skóry, może dojść do ich resorpcji i do zaburzeń na osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej manifestujących się zmniejszeniem syntezy endogennego kortyzolu, a u dzieci zahamowaniem wzrostu. Stosunkowo rzadkim (3-4%) i nie zawsze rozpoznawalnym powikłaniem miejscowej terapii kortykosteroidowej jest występowanie nadwrażliwości późnej w stosunku do stosowanych leków. Potwierdzeniem są dodatnie próby płatkowe. Alergia kontaktowa może objawiać się brakiem odpowiedzi na leczenie, nasileniem objawów chorobowych lub wyprysków.
Skomentuj jako pierwszy!