PYLICA (pneumoconiosis) to nienowotworowa odpowiedź tkanki płucnej na obecność złogów pyłów nieorganicznych. Może ona przybrać 3 formy :
- tworzenie się guzków włóknistych (krzemica, pylica węglowa)
- włóknienie śródmiąższowe płuc (azbestoza, aluminioza)
- reakcja alergiczna zbliżóna morofologicznie do sarkoidozy (obecnie bardzo rzadka beryloza)
W wypadku niektórych pylic obserwuje się zwiększoną zapadalność na nowotwory :
Azbestoza (rak oskrzela – głównie gruczolakorak, mesothelioma, rak krtani, przełyku, żołądka i okrężnicy, chłoniaki)
Beryloza (nieznaczne zwiększenie ryzyka zachorowania na raka oskrzela). Niektórzy definiują pylicę jako reakcję tkanki płucnej na wszelkie aerozole.
Pyły oddziałują na tkankę płucną w sposób zależny głównie od rozmiaru. cząstki o śr. < 0.1 um zachowują się jak gazy i znacz na ich część jest wydychana z płuc. w dolnych drogach oddechowych więzną głównie cząstki o śr 0.5 – 5 um. pyły o śr ok 30 um wykazują predyspozycje do dolnych partii płuc. cząstki > 60 um nie mogą być fagocytowane i zatrzymując się w rozwidleniach oskrzelików wywołują niedrożność niżej położonego odcinka i reakcję „około ciała obcego”.
Palenie papierosów i inne czynniki upośledzające czynność aparatu rzęskowego dróg oddechowych znacznie zwiększają ryzyko pylic. zdolność do wywoływania włóknienia zależy nie tylko od składu chemicznego substancji ale i od jej struktury krystalicznej – np tlenek krzemu o strukturze oktagonalnej i bezpostaciowy są znacznie mniej groźne od minerału o siatce tetrahedralnej (kwarcu).
jakie leki stosować w pylicy w aerozoloterapi czyli do inhalacji w inhalatorach