Retrowirusy – HIV

Retrowirusy – HIV;  AIDS z rodzaju lentiwirusów. 2 typy, HIV-1 i HIV-2 (mniej wirulentny i rzadziej wywołujący pełnoobjawowy AIDS).

Materiał genetyczny: 2 kopie dodatnio naładowanych nici RNA, które są zamknięte w otoczce złożonej z 2000 kopii białka wirusowego p24 (białko kapsydowe rdzenia wewnętrznego). Pojedyncza nić RNA jest ściśle związana z białkami nukleokapsydu, p7, p6 i enzymów potrzebnych do rozwoju wirusa jak: odwrotna transkryptaza (dimer p66 i p51), polimeraza, rybonukleaza, endonukleaza (p31) i integraza (produkty genu pol). Matriks (przestrzeń między rdzeniem a osłonką zewnętrzną wirusa) stanowi białko p17, czyli białko matrycowe. Całość otoczona jest przez osłonką lipidową z której „wystaje” glikoproteina gp160. Gp160 składa się z dwóch segmentów: transbłonowej gp41 i większej, zewnętrznej gp120. Gp120 służy wirusowi do łączenia się z CD4 komórek gospodarza, jest wysoce immunogenna i posiada dużo zmiennych regionów. Gp41 jest potrzebne do fuzji wirusa z komórką.
Ważne geny:

•  gag, pol, env – kodują białka strukturalne
• nef, rev, tat, vif, vpr, vpu – kodują białka regulacyjne.

HIV wykazuje tropizm względem limfocytów CD4, makrofagów i komórek mikrogleju. Zakażenie makrofagów przebiega z udziałem koreceptora B chemokinowego CCR5, w ten sposób zainfekowane komórki mogą stawać się źródłem przetrwałego zakażenia. Komórki z CD4+ są infekowane z udziałem receptora A-chemokinowego CXCR4. Wirusy które używają receptorów CXCR4 zostały nazwane X4, a  używające CCR5 – R5, a te, które obydwu – X4R5 Ludzie u których występuje mutacja jednego z tych receptorów są odporni na zarażenie HIV, ponieważ wirus nie może się związać z receptorem.

Główną drogą zakażenia HIV jest stosunek płciowy, zarówno X4 jak i R5 są obecne w nasieniu i wydzielinie śluzowej. Penetracja wirusa do komórki polega na: przyłączeniu gp120 do CD4 co zmienia strukturę błony tak, że odsłania się miejsce wiążące na receptorze chemokinowym – tym samym staje się możliwe połączenie z nim. Powstaje w ten sposób stabilne, podwójne połączenie wirusa z błoną co pozwala N-końcowi białka gp41 spenetrować błonę komórki. Dzięki gp41 wirus moźe się zbliżyć do błony komórkowej i ulec fuzji. Po wtargnięciu do komórki, enzymy wirusowe są uwalniane. HIV mogą infekować komórki dendrytyczne używając drogi CD4-CCR5 lub używając mannozo specyficznych receptorów lecytyny typu C. Komórki dendrytyczne są zarażane jako pierwsze w czasie stosunku płciowego i pełnią rolę w przekazywaniu wirusa do limfocytów. We wczesnej fazie wiremii stwierdza się przejściowy spadek limfocytów CD4 i ciągły wzrost liczby zarażonych limfocytów CD4 z czym koreluje wzrost poziomu antygenów dla p24 krążących we krwi, których obecność można stwierdzić w 5-10 dni po zakażeniu. Szczyt dla wykrycia krążącego zakaźnego wirusa przypada na 10-20 dzień po infekcji i utrzymuje się do ukazania się wolnych przeciwciał anty-HIV (serokonwersji). Po procesie serokonwersji wykrycie genów wirusa jest możliwe dzięki PCR, wiadomo też, że w niektórych przypadkach wirus zostaje całkowicie wyeliminowany z organizmu, a procesy wpływające na długość przeżycia po zarażeniu wirusem są teraz głównym obiektem badań nad HIV.

Bezobjawowo zarażenie może przebiegać różnie, często nawet 10-15 lat, a w tym czasie wirus jest kontrolowany przez odpowiedź humoralną i komórkową. Przeciwciała są trojakiego typu – neutralizujące (przeciw gp120 i gp41), wspomagające komórkową cytotoksyczność zależną od przeciwciał i przeciwciała wzmagające (wzmacniają zakaźność wirusa). Dalszym etapem rozwoju AIDS jest narastająca immunosupresja związana z postępującym spadkiem liczby limfocytów CD4.

Klinicznie wyróżnia się 5 faz zakażenia HIV:

1.  Ostra choroba związana z serokonwersją. Objawy podobne do grypy: bóle mięśni, gardła, złe samopoczucie, wysypka, gorączka, powiększenie węzłów chłonnych
2. Bezobjawowe zakażenie wirusem – pacjent jest serologicznie dodatni mimo braku objawów lub nieznacznych dolegliwości
3. Wczesna faza objawowego zakażenia HIV.
4. Do objawów należą: nocne poty, osłabienie, przewlekła biegunka, bóle głowy, powiększenie węzłów chłonnych, mięsak Kaposiego
5. Późna faza objawowego zakażenia wirusem HIV. Dochodzi do zakażeń towarzyszących, np. pneumocystis carinii czy toksoplazmoza
6.  Zaawansowana choroba – gdy limfocyty CD4 spadają poniżej 50/mm Pełno objawowy AIDS rozpoznaje się na podstawie obecności u pacjenta zakażonego HIV jednego lub kilku poniższych objawów: zakażeń oportunistycznych, wyjątkowo częstych lub groźnych zakażeń, postępującego procesu kacheksji (dorośli) lub nieprzybierania na wadze (niemowlęta), specyficznych nowotworów, chorób neuropsychiatrycznych, limfocytarnego śródmiąższowego zapalenia płuc u dzieci i niemowląt, liczby limfocytów CD4 niższej niż 200/mm Diagnostyka: testowi ELISA + western blotting.

Leczenie polega na stosowaniu leków przeciwretrowirusowych w sposób skojarzony i zapobieganiu zakażeniom oportunistycznym.

Odwiedzający wpisali takie problemy: