Antropologia

Antropologia to nauka o człowieku, a w szczególności jego cechach morfologicznych, rozwoju rodowym, klasyfikacji rasowej, rozmieszczeniu geograficznym obecnie i w przeszłości, związkach między poszczególnymi grupami i historią kultury.
Antropologię można uznać za naturalistyczny opis i interpretację zróżnicowania ludności świata. Antropologia współczesna dzieli się na dwa gł. kierunki: antropologia kulturową, która zajmuje się kulturą człowieka we wszystkich jej aspektach, i antropologia fizyczną, która bada fizyczne właściwości gatunku ludzkiego, zarówno w przeszłości, jak i obecnie.

Antropologia fizyczna

Dział nauk przyrodniczych zajmujący się powstaniem i ewolucją gatunku ludzkiego. Zarówno przebieg ewolucji człowieka jak i przyczyny czy procesy, które legły u jej podstaw, są traktowane z jednakową uwagą.

Antropologowie fizyczni w celu zinterpretowania zmienności wewnątrz populacyjnej i między- populacyjnej analizują znaczenie obserwowanych różnic w oparciu o badania wymarłych populacji człowieka kopalnego, jak również innych gatunków naczelnych. Wyjaśniono już wiele kwestii odnośnie związków człowieka z innymi naczelnymi oraz natury przekształceń zachodzących w szkielecie ludzkim w toku ewolucji od wczesnego człowieka do człowieka współczesnego, co stanowi okres przynajmniej 2 min lat. Odkrycia form człowiekowatych w Afryce Pd. (1924) i Afryce Wsch. (1959) dostarczyły nieprzewidzianych danych o współwystępowaniu różnorodnych kombinacji cech i dowodów na to, że w ewolucji człowieka wyprostowana postawa ciała poprzedziła silny rozwój mózgu.

Antropologia kulturowa

Jeden z głównych działów antropologii zajmujący się badaniem kultury we wszystkich jej aspektach, korzystający w opisach i analizach rozmaitych ludów świata z metod, pojęć i danych archeologii, etnografii i etnologii, folklorystyki oraz językoznawstwa. Nowoczesna antropologia kulturowa jako dyscyplina badawcza ma swoje korzenie w epoce wielkich odkryć geograficznych, kiedy to zaawansowane technologicznie kultury europejskie blisko zetknęły się z różnorodnymi kulturami „tradycyjnymi”, obdarzanymi przez Europejczyków obelżywym mianem „dzikich” lub „prymitywnych”. Ok. połowy XIX w. pytania dotyczące źródeł zróżnicowania kultur i ludów świata oraz ich języków nabrały w Europie Zach. dużego znaczenia. Pojęcie ewolucji, formalnie zaproponowane przez K. Darwina w pracy The Origin of Species (1859; O powstawaniu gatunków, wyd. poi. 1884,), stało się ważnym bodźcem badań nad rozwojem w czasie społeczeństw i kultur.