Antybiotyki

Antybiotyki to substancje chemiczne wytwarzane przez organizmy żywe, przede wszystkim przez drobnoustroje, szkodliwe dla wzrostu i życia innych drobnoustrojów.
Chociaż antybiotyki są w naturalny sposób uwalniane do gleby przez bakterie i grzyby, to dopiero wprowadzenie do użytku penicyliny w 1941 przyniosło im światowy rozgłos. Od tego czasu antybiotyki zrewolucjonizowały leczenie infekcji bakteryjnych u ludzi i zwierząt. W 1928 Alexander Fleming zauważył, że pożywka, przypadkowo zanieczyszczona pleśnią Penicillium notatum, niekorzystnie wpływa na wzrost kolonii bakteryjnych. Dziesięć lat później E. Chain, H. Florey i inni wyizolowali odpowiedzialną za to zjawisko substancję – penicylinę, i wykazali jej wysoką skuteczność w zwalczaniu wielu poważnych infekcji bakteryjnych. Przed końcem lat 50. stworzono półsyntetyczne pochodne penicyliny, dodając do rdzenia jej cząsteczki rozmaite ugrupowania chemiczne. Obecnie dostępne są więc różne penicyliny do leczenia chorób wywołanych przez rozmaite bakterie, np. gronkowce, paciorkowce, dwoinki zapalenia płuc i dwoinki zapalenia opon mózgowych oraz krętki blade. Główną zasadą stosowania antybiotyków jest podanie pacjentowi leku, na który Jest wrażliwa docelowa bakteria patogenna, w dawce zapewniającej skuteczność (bez ryzyka objawów ubocznych) i do czasu całkowitego wyleczenia Infekcji. Antybiotyki różnią się zakresem działania; niektóre są wysoce specyficzne, inne, np. tetracykliny, mają szerokie spektrum działania przeciwbakteryjnego. Są one szczególnie przydatne w zwalczaniu mieszanych zakażeń i wtedy, gdy nie ma czasu na wykonanie badań lekooporności. Niektóre penicyliny półsyntetyczne i chinoliny mogą być przyjmowane doustnie, ale większość musi być podawana drogą wstrzyknięć domięśniowych.