Dziecięce porażenie nagminne

Dziecięce porażenie nagminne jest to inaczej choroba Heinego-Medina; ostra, zakaźna choroba wirusowa, wystę­pująca w postaciach o różnym nasileniu od łagodnej postaci nieporażennej do porażenia wiotkiego (obwodo­wego) mięśni poprzecznie prążkowanych. (uważa się, że wirus polio dostaje się do organizmu przez gardło.

Z przewodu pokarmowego wnika do krwi i limfy, z któ­rymi rozprzestrzenia się po organizmie oraz dostaje do ośrodkowego układu nerwowego. Do najczęstszych wczesnych objawów choroby należą: nieznaczny ból gło­wy i gardła, gorączka, nudności, wymioty, biegunka, niepokój i zawroty głowy. Temperatura ciała wzrasta po­woli, osiągając maksymalną wartość w 2-3 dniu choro­by, a następnie szybko opada. Ponad 80% chorych za­rażonych wirusem polio wraca do zdrowia w ciągu 3-4 dni, bez rozwoju objawów porażenia. W przypadku cięż­kiego przebiegu choroby pojawiają się drażliwość, bóle pleców i kończyn, tkliwość mięśni oraz sztywność karku.

Postać porażenna choroby związana jest z uszkodzeniem rogów przednich rdzenia kręgowego. Uszkodzone ko­mórki nerwowe nie mają zdolności regeneracji. Tylko komórki, które nie zostały poważnie uszkodzone, z cza­sem odzyskują swoją funkcję (w tej sytuacji występuje powrót funkcji mięśni). Nasilenie paraliżu może być róż­ne – od przejściowego i szybko ustępującego niedowła­du do całkowitego i trwałego porażenia z towarzyszącym, postępującym zanikiem nieużywanych mięśni. W posta­ci płucnej wirus uszkadza górną cz. rdzenia kręgowego (prowadzi to do zaburzeń oddychania), a w postaci opuszkowej – pień mózgu, położony tuż ponad rdzeniem kręgowym, oraz ośrodki nerwowe kontrolujące połyka­nie i mowę (prowadzi to do gromadzenia się w gardle wy­dzielin, co może być przyczyną uduszenia wskutek za­blokowania dróg oddechowych).

Leczenie postaci przedporażeniowych obejmuje bez­względny wypoczynek w łóżku, izolację chorego oraz obserwację. Po wystąpieniu porażenia (aby zapobiec po­wstaniu deformacji) stosuje się bierne ruchy kończyn. Wraz ze zwiększeniem siły mięśniowej zwiększa się na­silenie ćwiczeń. Oddychanie wymaga użycia urządzeń mechanicznych, które wpompowują powietrze do płuc chorego przez rurkę tracheostomijną wprowadzoną przez krtań. Wydzieliny nagromadzone w gardle mogą być usu­wane mechanicznie za pomocą urządzeń odsysających. Wydaje się, że występują osobnicze różnice w natu­ralnej podatności na tę chorobę. Wiele osób posiada w krwi przeciwciała przeciw wirusowi polio, bez przejścia nawet najlżejszej postaci tej choroby. Uważa się, że po przebyciu dziecięcego porażenia nagminnego osoba nabywa odporność na całe ży­cie. Znane są jednak przypadki ponownego zachorowa­nia spowodowane (przynajmniej czasami) szczepami wi­rusa odmiennymi immunologicznie od wywołującego pierwsze zachorowanie. Do najważniejszych czynników ryzyka należy wiek – choroba ta występuje najczęściej u dzieci i młodych osób dorosłych. Do innych czynników predysponujących do zakażenia zalicza się ciężki wysi­łek fizyczny, nagłe oziębienie oraz ciążę.