Ospa, inaczej ospa prawdziwa, ospa ludzka, czarna ospa; ostra choroba zakaźna wywoływana przez wirus Variola z rodzaju Orthopoxuirus. Znane są dwa szczepy wirusa ospy uariola major, wywołujący ospę dużą, na bazie którego wytwarzano szczepionkę przeciwko ospie dającą odporność przeciwko wszystkim postaciom choroby, oraz uariola minor – wywołujący ospę małą. Źródłem zakażenia jest wyłącznie chory człowiek. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pośrednią: powietrzno-kropelkową lub przez przedmioty codziennego użytku skażone przez chorego. Po okresie inkubacji (10-12 dni) pojawia się wysoka gorączka, nieżyt górnych dróg oddechowych i niecharakterystyczna wysypka w postaci rumienia, obejmująca tułów i kończyny, przypominająca wysypkę płoniczą lub odrową. Wysypka może również występować w postaci mnogich, drobnych wybroczyn krwawych, przypominających ukłucia pcheł. Taki typ wysypki obecnej w okresie gorączkowym występuje zwykle w ciężkiej postaci choroby. Ponieważ w takim przypadku zgon często następuje przed pojawieniem się typowych wykwitów ospowych, choroba może pozostać niezdiagnozowana; w tym stadium chory nie stanowi źródła zakażenia. Po ok. 2 dniach gorączki pojawia się – głównie na twarzy, kończynach i błonach śluzowych – typowa wysypka ospowa. Początkowo ma postać wysypki plamistej, następnie grudkowej, pęcherzykowej, z pęcherzykami wypełnionymi mętnym płynem lub ciemną krwią, które przekształcają się w ropne krosty. Na nich tworzą się strupy, odpadające po ok. 2 tygodniach, z pozostawieniem mniej lub bardziej wyraźnych blizn. Typowa wysypka ospowa może być bardzo obfita, szczególnie na twarzy. W łagodnie przebiegających przypadkach (ospa mała) zmiany skórne są nieliczne i bardziej powierzchowne lub nie występują wcale; także u osób szczepionych, u których nie uzyskano całkowitej odporności, objawy skórne są z reguły słabsze. W fazie ropnych krost następuje pogorszenie stanu ogólnego (gorączka z dreszczami, uogólnione bóle ciała, intensywny świąd skóry). Leczenie jest wyłącznie objawowe.
W 1967 Światowa Organizacja Zdrowia rozpoczęła realizację globalnego programu zwalczania ospy , w którym uczestniczyły wszystkie kraje świata. Ostatnie zachorowania na ospę dużą zanotowano w 1975 w Indiach i Bangladeszu, a na ospę małą w 1977 w Somalii; w 1978 stwierdzono ospę u dwóch osób zarażonych laboratoryjnym szczepem wirusa.
Skomentuj jako pierwszy!