Tasiemce lista wraz z charakterystyką.
| Nazwa tasiemca | Występowanie | Charakterystyczne cechy budowy | Zarażenie |
Hymenolepis nanaTasiemiec karłowaty |
– kosmopolityczny, najczęściej występuje w krajach o klimacie ciepłym, w Polsce zarażenie ma charakter endemiczny lub rodzinny
– pasożytuje w jelicie cienkim człowieka i gryzoni |
– 5-6 cm długości, długość spada ze wzrostem liczebności
– kulisty skoleks, 4 przyssawki, krótki ryjek z wieńcem haków – proglotydy szersze niż dłuższe – zatoki płciowe po jednej stronie – spiralnie skręcona macica |
– per os – przez picie wody lub spożywanie pokarmu zanieczyszczonych jajami lub proglotydami
– autoendoinwazja – transmisja człowiek-człowiek |
Diphyllobothrium latumBruzdogłowiec szeroki |
– występuje w regionach podbiegunowych i strefie umiarkowanej półkuli północnej
– pasożytuje w jelicie cienkim człowieka i ssaków drapieżnych zjadających ryby |
– do 20m długości (najdłuższy tasiemiec), zmienność długości
– skoleks spłaszczony grzbieto- brzusznie, po bokach bothria – bruzdy przyssawkowe (szczeliny) – jajo ma wieczko |
– per os – przez zjedzenie surowych ryb zawierających larwy bruzdogłowca lub przez kontakt z odchodami zawierającymi jaja albo proglotydy |
Taenia saginataTasiemiec nieuzbrojony |
– kosmopolityczny, najczęściej występuje w klimacie ciepłym
– najczęstszy tasiemiec w Polsce – pasożytuje w jelicie cienkim człowieka (jedyny żywiciel ostateczny), szczególnie narażeni są pasterze |
– ok.12m długości
– gruszkowaty skoleks, 4 umięśnione przyssawki – nieuzbrojone rostellum (brak ryjka i haków) – widoczne ujście zatoki płciowej – proglotydy krótkie (bez gonad), kwadratowe (męskie, potem obojnacze) i długie (bez gonad, z dużą macicą) – pochwa okolona zwieraczem mięśniowym – 15-35 odgałęzień macicy – macica nie ma ujścia – dwupłatowy jajnik – pierwszy człon jest półkolisty – częste anomalie: rozdwojone lub zrośnięte strobile |
– per os – przez zjedzenie surowej lub półsurowej wołowiny zawierającej wągry |
| Nazwa tasiemca | Chorobotwórczość i objawy chorobowe | Wykrywanie | Profilaktyka |
Hymenolepis nanaTasiemiec karłowaty |
Hymenolepioza (hymenolepiosis)
– bóle głowy i brzucha, wymioty – brak łaknienia (anoreksja) – biegunki na zmianę z zaparciami – zaburzenia równowagi i snu – wzmożona pobudliwość – upośledzenie rozwoju dziecka – może być bezobjawowa – szkody: zmiany zapalne jelita z martwicą błony śluzowej |
– koproskopowe badanie kału na obecność jaj lub proglotydów | – przestrzeganie higieny osobistej
– zabezpieczenie żywności przed jajami inwazyjnymi |
Diphyllobothrium latumBruzdogłowiec szeroki |
Difylobotrioza (diphyllobothriosis)
– okresowa niedrożność jelit – bóle brzucha i biegunka – anemia złośliwa wywołana niedoborem witaminy B12 |
– wykrywanie w kale jaj lub proglotydów
– próba wylęgania (jaja pozostają w hodowli wodnej do momentu uformowania charakterystycznej onkosfery w koracidium) |
– zaniechanie spożywania surowych, półsurowych (wędzonych) ryb
– uniemożliwienie kontaktu odchodów ludzkich ze zbiornikami wodnymi |
Taenia saginataTasiemiec nieuzbrojony |
Tasiemczyca, tenioza (taeniosis)
– uczucie dyskomfortu, osłabienia – napadowe bóle brzucha (poranne bóle głodowe) – nudności, upośledzenie łaknienia – napięcie powłok brzucha – wzmożona perystaltyka jelit – zaburzenia wzrostu dzieci – spadek kondycji – zaburzenia snu i pamięci – biegunki na zmianę z zaparciami – rzadko: długotrwała biegunka, anemia, pokrzywka, niedrożność jelit, brak objawów |
– wykrywanie w świeżym kale poruszających się proglotydów lub jaj inwazyjnych (takie jak u T. solium)
– test ELISA na swoiste koproantygeny tasiemca |
– poszukiwanie rezerwuarów T. solium
– sanitarne badanie mięsa w rzeźniach i z uboju – zaniechanie spożywania surowego mięsa (befsztyk tatarski, metka) – ochrona pastwisk przed zanieczyszczeniem ludzkimi odchodami |
| Nazwa tasiemca | Występowanie | Charakterystyczne cechy budowy | Zarażenie |
Taenia soliumTasiemiec uzbrojony |
– kosmopolityczny, występuje głównie w krajach o niskim poziomie higieny
– pasożytuje w jelicie cienkim człowieka, małp |
– długość ok.4m
– kulisty skoleks, 4 przyssawki, wysuwalny ryjek z podwójnym wieńcem haków – proglotydy mniejsze niż u T. saginata – 7-15 odgałęzień macicy – trójpłatowy jajnik – zewnętrzna osłonka jaja inwazyjnego pozbawiona nitkowatych filamentów – kształt wągra zależy od tkanki (wrzecionowaty w mięśniach, kulisty w mózgu) |
– egzoinwazja – zarażenie przez spożycie pokarmu zanieczyszczonego jajami inwazyjnymi lub proglotydami macicznymi (autoegzoinwazja, jeśli pochodzą z tasiemca, którym jest się już zarażonym)
– autoendoinwazja – proglotydy maciczne dzięki ruchom antyperystaltycznym dostają się do żołądka i tam uwalniają jaja inwazyjne; onkosfera przebija ścianę jelita i dostaje się do krwi |
Echiniococcus granulosusTasiemiec bąblowcowy |
– kosmopolityczny
– pasożytuje w jelicie cienkim psowatych, człowiek jest przypadkowym żywicielem pośrednim |
– długość ok. 2-7 mm
– skoleks ma ryjek i 2 wieńce haków – 3 proglotydy: a) jałowy b) obojnaczy c) maciczny (dłuższy od reszty ciała) |
– per os – przez połknięcie jaj inwazyjnych po kontakcie z żywicielem ostatecznym, np. psem (jaja znajdują się na powierzchni skóry psa) |
Echinococcus multilocularisBąblowiec wielojamowy |
– występuje na półkuli północnej w klimacie umiarkowanym
– pasożytuje w jelicie cienkim lisa, psa, wilka, kota, człowiek jest przypadkowym żywicielem pośrednim |
– długość ok. 1,2-3,7mm
– skoleks ma ryjek i 2 wieńce haków – 4 proglotydy, człon maciczny krótszy od reszty ciała |
– per os – przez połknięcie jaj inwazyjnych po kontakcie z kałem żywiciela ostatecznego, np. lisa |
| Nazwa tasiemca | Chorobotwórczość | Wykrywanie | Profilaktyka |
Taenia soliumTasiemiec uzbrojony |
Tenioza (taeniosis)
– bóle brzucha (głodowe) – nudności, wymioty, biegunka i/lub zaparcia – zawroty głowy – zaburzenia rozwoju fizycznego i spadek masy ciała dzieci – brak łaknienia, niedrożność jelit – anemia, ogólne osłabienie Wągrzyca, cysticerkoza (cysticercosis) OUN lub gałki ocznej – sporadyczne drgawki – wzmożone ciśnienie śródczaszkowe, wodogłowie – bóle głowy i nudności – zaburzenia widzenia, halucynacje – zaburzenia zachowania – objawy jak przy zapaleniu opon i mózgu (ataksja, dyzartria) |
Teniozy:
– wykrywanie proglotydów lub jaj inwazyjnych w kale (takie jak u T. saginata) – badania (CT, NMR) na obecność wągrów w OUN – test ELISA na koproantygeny tasiemca w kale Cysticerkozy: – badanie rentgenowskie (zwapniałe larwy) mięśni i czaszki – tomografia komputerowa mózgu (CT) i rezonans magnetyczny (NMR) – testy serologiczne: ELISA, hemaglutynacji pośredniej, immunoflorescencji pośredniej – biopsja mięsni szkieletowych lub tkanki podskórnej na obecność larw |
– tak jak w przypadku teniozy wywołanej przez T. saginata |
Echiniococcus granulosusTasiemiec bąblowcowy |
Bąblowica, echinokokoza (echinococcosis)
a) postać wątrobowa – żółtaczka, zastoinowe zapalenie dróg żółciowych, objawy nadciśnienia wrotnego (ucisk bąbla), wstrząs anafilaktyczny, wtórny rozsiew (pęknięcie bąbla) b) postać płucna – kaszel, skrócenie oddechu, ból w klatce piersiowej, ogniska niedodmy c) postać mózgowa – objawy jak przy guzie mózgu |
– wykrywanie protoskoleksów w biopsji (BAC) lub pęcherzu usuniętym operacyjnie
– wykrywanie zwapniałych pęcherzy w wątrobie i płucach w badaniu radiologicznym – wykrywanie torbieli w badaniu USG – testy serologiczne – CT, NMR
|
– odpowiednia oświata sanitarna
– odrobaczanie psów – zaniechanie karmienia psów i lisów odpadkami poubojowymi |
Echinococcus multilocularisBąblowiec wielojamowy |
Echinokokoza wielokomorowa (echinococcosis), najczęstsza jest postać wątrobowa i płucna
– żółtaczka i wodobrzusze – objawy nadciśnienia wrotnego – hepatosplenomegalia – wyniszczenie organizmu – objawy jak przy nowotworze |
– tak jak w przypadku E. granulosus | – tak jak w przypadku E. granulosus
– niejedzenie niemytych owoców leśnych – to a propos liska załatwiającego się w różnych miejscach;) |
Skomentuj jako pierwszy!