Jest jedną z najdłużej towarzyszących człowiekowi zakaźnych chorób skóry i nerwów. Wywoływana jest przez prątki Mycobacterium leprae, bakterię odkrytą w 1873 roku przez norweskiego naukowca Armauera Hansena. Bakteria jest bardzo specyficzna. Trąd to choroba przewlekła, jej ostry przebieg jest rzadkością. Bakterią bardzo trudno się zarazić – izolowanie trędowatych jest nieuzasadnione (model bibliny).
Postacie trądu:
- Skórna (lepromatyczna)
- Nerwowa (tuberkuloidowa)
Trąd postać skórna:
- guzki i guzy,
- zniekształcenia twarzy (guzy w okolicy brwi – ”pysk lwa” facies leonina),
- nacieki na błonach śluzowych nosa, gardła, krtani, w rogówce i tęczówce;
- ślepota, degradacja nosa
- cuchnący oddech,
- nacieki w narządach wewnętrznych;
- wypadające włosy,
- NISKA ODPORNOŚĆ CHOREGO
Trąd postać nerwowa – znieczulająca:
- nacieki trądowe,
- czerwone plamy
- odbarwienie skóry;
- przeczulenie lub znieczulenie, zaniki, niedowłady, porażenia kończyny
- zaburzenia naczyniowo-ruchowe,
- odpadanie palców rąk i nóg; palce rąk ulegają wykrzywieniu upodabniając się do szponów (niedźwiedzi pazur);
- EFEKTYWNE LECZENIE FARMAKOLOGICZNE

trąd rany
Średniowieczne testy na wykrywalność trądu
- W świetle księżyca twarz trędowatego jest kolorowa, podczas gdy człowiek zdrowy pozostawał blady.
- Śrut ołowiany rzucony na mocz trędowatego będzie pływał, natomiast normalnie opada na dno.
- „Zagęszczenie” krwi chorego – obracanie próbki w drewnianej misce.
Historia epidemii trądu
Pierwsze wzmianki pojawiają się już w Księdze Kapłańskiej (Stary Testamen) – 1000 lat p.n.e. Poza tym – motyw Łazarza, Hioba. W kulturze grecko – rzymskiej opisywano objawy lwiej twarzy – 130 – 200 lat p.n.e. W okresie średniowiecznych krucjat nastąpiła wzmożona fala zachorowań. Pod wpływem epidemii innych chorób (morowa zaraza, później gruźlica). Ponowne uderzenie – Norwegia, XIX wiek – powstaje ośrodek badań nad trądem w Bergen ( dr Hansen)
Trąd jako kara:
- W średniowieczu trąd zostaje uznany za karę za grzechy, a odtrącenie (stąd nazwa) trędowatych znacznie się pogłębia.
- Chorzy zostają wykluczeni ze wspólnot, tracą większość praw (nie wolno im się nawet żenić), całkowicie zanika ich życie rodzinne.
- Trędowatym przypisuje się rozpustność.
- Przymusowe umieszczanie w leprozoriach.
12 zakazów
- Zakazuję ci na zawsze wchodzić do kościoła, klasztoru, młyna, przychodzić na targ, na jarmark, przebywać w towarzystwie ludzi zdrowych.
- Zakazuję ci wychodzić z leprozorium inaczej niż w twoim ubraniu trędowatego.
- Zakazuję ci myć ręce lub cokolwiek z twoich rzeczy w rzece, studni; zakazuję ci również stąd pić; jeśli chcesz wody do picia, czerp ją z twojej baryłki i tylko twoja czarką.
- Zakazuję ci dotykać jakiegokolwiek przedmiotu, który kupujesz lub targujesz, póty, póki nie będzie twoim.
- Zakazuję ci wchodzić do karczmy; jeśli chcesz wina – bądź je kupujesz; bądź ci je dają, podaj swoją baryłkę, żeby ci do niej nalano.
- Zakazuję ci obcować z jakąkolwiek inna niewiastą niż twoja niewiasta.
- Zakazuję ci jeśli spotkasz na drodze osobę, która do ciebie chce mówić, zwracać się do niej inaczej jak pod wiatr.
- Zakazuję ci wchodzić w wąską uliczkę, gdzie byś mógł spotkać przechodnia, który by się musiał prawie otrzeć o ciebie.
- Zakazuję ci, gdziekolwiek idziesz, dotykać się studzien lub sznurów inaczej, jak w rękawiczkach.
- Zakazuję ci dotykać się dzieci lub dawać im cokolwiek..
- Zakazuję ci pić i jeść inaczej jak tylko z twoich własnych naczyń.
- Zakazuję ci pić i jeść w towarzystwie innych niż trędowatych.
Leprozoria (leprosoria) to dożywotnie hospicja dla trędowatych. Chaty, domki lub domy, mniejsze lub większe, położone zawsze na uboczu, za miastem. W różnych miejscach różny sposób traktowania chorych. Opiekę sprawowali głównie bracia zakonni św. Łazarza i miłosierne, dobrowolne osoby.
Stygmatyzacja
- Wyznaczone miejsca odosobnienia
- Specjalny ubiór z żółtym krzyżem
- Niekiedy nakaz noszenia długiego kija ze sobą
- Grzechotka lub dzwoneczek dla ostrzegania o swojej obecności
Sytuacja zmienia się podczas epoki wypraw krzyżowych, w czasie których zachorowało wielu rycerzy. Pomoc chorym zostaje nagle uznana za chrześcijański obowiązek. Likwiduje się mszę za zmarłych i obowiązek rozwodu, a celem pomocy chorym zostaje powołany Zakon Rycerzy św. Łazarza.
Trąd współcześnie
W roku 2003 stwierdzono pół miliona nowych zachorowań w Angoli, Brazylii, Republice Środkowoafrykańskiej, Demokratycznej Republice Konga, Indiach. W walkę z trądem zaangażowanych jest wiele organizacji pozarządowych o inspiracji chrześcijańskiej – takich jak na przykład Stowarzyszenia Raoula Follereau. Choroba jest jednak nadal powszechna w ubogich częściach świata o klimacie tropikalnym i subtropikalnym. W tej chwili całkowite wyleczenie trędowatego kosztuje około 30 zł.
Skomentuj jako pierwszy!