Proces zapalny obejmujący OMR, przestrzeń podpajeczynówkową lub tkankę nerwową mózgu lub rdzenia kręgowego, spowodowany replikacją wirusów w OUN.
- Aseptyczne zapalenie OMR – zapalenie, w przebiegu którego nie można zidentyfikować i wyizolować z PMR bakterii najczęściej odpowiedzialnych za ZOMR (najczęściej wirusy, np. Enterowirusy, HSV-2).
- Pierwotne zapalenie mózgu – wynik bezpośredniego przedostania się wirusów neurotropowych do mózgu, dominacja objawów mózgowych (np. HSV-1, wścieklizna)
- Przyzakaźne zapalenie mózgu – towarzyszy uogólnionemu zakażeniu wirusowemu przebiegającemu z charakterystycznymi objawami ze strony innych układów i narządów (np. VZV, odra)
Etiologia zależy od lokalizacji geograficznej i zespołu klinicznego. Zachorowalność na ZOMR 2,6/100.000, zapalenie mózgu 1,5/100.000. nSezonowość, np.: lato i wczesna jesień – enterowirusy i wirus odkleszczowego zapalenia mózgu, zima i wiosna – świnka, odra, VZV.
Przyczyny ZOMR lub ZOMR i mózgu w Polsce
- Enterowirusy
- Wirus odkleszczowego zapalenia mózgu
- Wirus świnki
- Adenowirusy
- HIV
- Inne – HSV-2, HSV-1, EBV, CMV, VZV, HHV-6
- HSV-1
- VZV
- Wirus odry
- Wirus grypy
- CMV
- Inne – enterowirusy (typ 71), wirus wścieklizny, HIV i EBV
Enterowirusy – Coxackie A i B, ECHO, enterowirusy typu 70 i 71. Inne – herpeswirusy (HSV, VZV, CMV, EBV), HIV.
Wirusowe ZOMR objawy
- Łagodny przebieg
- Objawy neurologiczne niezależnie od rodzaju wirusa ograniczają się do objawów ciśnienia śródczaszkowego (ból głowy, nudności wymioty)
- Gorączka o różnym nasileniu
- Objawy oponowe
-
Dominują zaburzenia świadomości
-
Gorączka o różnym nasileniu
Objawy ogniskowe:
- jakościowe i ilościowe zaburzenia świadomości
- napady padaczkowe
- niedowłady i porażenia spastyczne
- niedowłady i porażenie nerwów czaszkowych
- porażenia wiotkie
- objawy móżdżkowe
- amnezja, afazja
- objawy wegetatywne
Wirusowe zapalenie rdzenia kręgowego
- Zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego (enterowirusy) – niesymetryczne porażenia wiotkie najczęściej czterech kończyn, gorączka, ból mięśni, bez zaburzeń czucia
- Zapalenie substancji białej lub poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego (HSV, EBV lub CMV) – porażenia wiotkie, zaburzenia czucia i czynności zwieraczy
badania Wirusowe zapalenia OUN
- Leukocytoza z względną limfocytozą, prawidłowe CRP i prokalcytonina
- PMR – zmiany typowe dla etiologii wirusowej
- TK lub MR
- Badania serologiczne – swoiste IGM w PMR lub krwi
- Badania wirusologiczne – PCR np. dla HSV, VZV, CMV, HHV-6, enterowirusów w PMR
- Izolacja wirusów w hodowli komórkowej z PMR (rzadko)
- Badania wirusologiczne innych materiałów biologicznych (np. wymaz z gardła i odbytu dla enterowirusów)
Leczenie Wirusowe zapalenia OUN
- Niezwłocznie rozpocząć terapię
- Acyclovir 10mg/kg i.v. co 8h do 3 tyg.
- Uzasadnione przypadki – gancyklowir 5mg/kg i.v. co 12h przez 3 tyg.
Wirusowe zapalenia OUN – rokowanie
- ZOMR – zwykle przebieg łagodny i ustępuje samoistnie bez trwałych następstw, śmiertelność <1%
- Zapalenie mózgu –rokowanie złe
- Np. HSV-1 śmiertelność bez terapii 70-80%, przy szybkim włączeniu acyklowiru 30%
- 30% trwałe następstwa psychoneurologiczne
Wirusowe zapalenia OUN – zapobieganie
- Szczepienia ochronne – odra, świnka, różyczka, ospa wietrzna, grypa, polio
- Swoista immunoglobulina przeciwko wirusowi ospy wietrznej i półpaśca (VZIG)
- Profilaktyka wścieklizny
- Nieswoiste i swoiste metody zapobiegania zachorowaniom na odkleszczowe zapalenie mózgu
Skomentuj jako pierwszy!