Wpływ jodu:
Wpływ leków na czynność tarczycy
- hamowanie uwalniania HT z tyreoglobuliny (jod nieorganiczny)
- hamowanie konwersji T4-T3 (inhibitory 5` MDI głównie w wątrobie i nerkach, jod organiczny)
- hamowanie wiązania T3 z receptorem (oragrafin)
- inne- bezpośrednie działanie cytotoksyczne, hamowanie proliferacji tyreocytów pobudzonych przez TSH
- krew -> Pokarm jodki nieorganiczne [I-] -> symporter Na+/I- -> komórka
- pęcherzykowa tarczycy tu I- I+ reszty tyrozylowe -> peroksydaza
- cząsteczki tyreoglobuliny -> MIT DIT, sprzęganie -> synteza T3 i T4
- (reakcje oraganifikacji jodu -> hydroliza tyreoglobuliny -> T3 T4 MIT DIT
- odjodowanie krew T3 -> + TBG, TBPA
- Nadmiar podawanego jodu -> zahamowanie syntezy i uwalniania HT -> efekt Wolfa- Chaikoffa ( 48-72 godz ) -> mechanizm omijania adaptacyjny i tzw escape fenomenon
Amiodaron
Tzw. jodowany benzofeuran, metabolit (DEA- deetyloamiodaron). 1 tabl 200 mg zawiera 75 mg I. lek lipofilny, koncentruje się:
- tkanka tłuszczowa
- płuco
- nerki
- serce
- mięśnie szkieletowe
- tarczyca
- mózg
- zwiększenie lub obniżenie wydzielania TSH
- hamowanie konwersji T4 do T3
- hamowanie wydzielania HT
- indukowanie autoimunologicznej choroby (zapalenie tarczycy, uaktywnienie guzów autonomicznych)
mechanizm działania
- nadczynność (obszary ubogie w jod; Europa)
- niedoczynność (obszary bogate w jod; USA)
- zapalenia tarczycy
Działanie wielokierunkowe, zarówno endogenne jak i egzogenne:
- hamują wydzielanie TSH
- upośledzają uwalnianie HT z gruczołu tarczowego
- hamują aktywność 5` dejodynazy typu 1 i 2
- zmniejszają stężenie TBG
Heparyna
Pozornie zwiększa FT4 i FT3 in vitro.
Dopamina, Dobutamina
5 mg/kg/min -> i.v. -> spadek TSH
5 mg/kg/min -> i.v. Po 2-3 godz -> wzrost TSH <0,5 mU/l- 3 mU/l wg. L. Van den Berghe G et all Clin Endocrinol. 1994, 41 i Lec E et al. Clin Endocrinol. 1999, 50
Lit
hamowanie syntezy i uwalniania HT.
Działanie:
- hamowanie hydrolizy tyreoglobuliny i uwalniania HT
- hamowanie wychwytu jodu i tworzenia HT (efekt mało istotny)
- zwiększenie lub obniżenie jodochwytności
- indukowanie procesów immunologicznych (nadczynność)
- nasilanie procesów immunologicznych (niedoczynność)
Zalecenia:badanie tarczycy, powiększenie wola, podanie L-T4 nawet przy prawidłowym TSH.
Interferon
Działanie:
- nasilenie ekspresji głównych antygenów zdolności tkankowej kl. I nieprawidłowa ekspresja antygenów zdolności tkankowej kl. II
- bezpośrednie działanie toksyczne na tyreocyt
- indukcja produkcji a- TPO, A- Tg, TBAb, TSAb
Predyspozycja do choroby:
- Płeć żeńska
- autoimmunologiczne choroby w wywiadach
- obecność a- TPO, a- Tg
- obecność choroby nowotworowej i HCV
- leczenie interleukiną- 2
Efektem działania:
- niedoczynność tarczycy 62%
- silent thyroiditis 16%
- nadczynność tarczycy 22%
- choroba Graves- Basedowa
- prawdopodobnie toksyczne zapalenie
Czas wystąpienia:
1,5- 23 m- cy leczenia, do 6 lat po przerwaniu terapii.
Leczenie:
- tyreostatyki? 131I, betablokery, glikokortykoidy (silent thyroiditis),
- L-T4 (niedoczynność)
ZALECENIA:
W trakcie leczenia, 6 m-cy po odstawieniu- badanie tarczycy. TSH, FT4, a- TPO, a- Tg
Białka nośnikowe ht
Tworzą wiązanie swoiste: TBG (70%), TBPA (transtyrentyna; 10-15%) lub wiązanie nieswoiste: albuminy (15-20%).
Występuje:
- różnicowanie białek
- metabolizm białek, węglowodanów, tłuszczów
- bilans wodny
- produkcja ciepła
- gospodarka Ca + P
- prawidłowy rozwój i czynność OUN
Wysoki poziom T4 i T3 prawidłowy lub wysoki TSH -> podwyższone FT4 FT3 -(nie)-> rozważ wzrost TBG a gdy -(tak)-> rodzinna dysalbuminemia, przeciwciała T4/T3, wpływ leków, schorzenia pozatarczycowe, zespoły oporności na HT.
Wpływ leków na czynność tarczycy:
- Modyfikacja uwalniania TSH i opowiedzi TSH – TRH
- Wpływ na syntezę i uwalnianie hormonów tarczycy
- poprzez dostarczenie jodu
- poprzez hamowanie konwersji T4-T3
- Zmianę czynności układu odpornościowego
- Zmianę wiązania HT z białkami osocza
- wypieranie T4 z puli tkankowej
- Zmianę działania HT
- Wpływ na zmiany stężeń wolnych i całkowitych HT
- Przyspieszenie usuwania HT z krwioobiegu
- Upośledzenie wchłaniania podanej p.o. T4
Hypertyroksynemia w stanie eutyreozy
Występuje:
- podwyższone stężenie białek wiążących
- estrogeny
- zapalenie wątroby
- opioidy
- uwarunkowania genetyczne
- przeciwciała przeciw tyroksynie
- oporność na hormony tarczycy
- amiodaron
- porfiria
- uporczywe wymioty ciężarnych (mogą się wiązać z podwyższonym stężeniem hCG– słabym, ale skutecznym stymulatorem tarczycy)
- ostre zaburzenia psychiczne (niektóre wiążą się z obniżonym stężeniem TSH oraz osłabieniem odpowiedzi TSH na TRH, co wskazuje na ostrą nadczynność tarczycy; te zaburzenia są zwykle przemijające, a testy czynnościowe tarczycy powracają do normy na skutek leczenia zaburzeń psychiatrycznych)
Na wysokość stężeń HT i TSH poza stanem czynności tarczycy i sterujących ośrodków nadrzędnych ma wpływ wiele czynników! Nie wolno interpretować badań laboratoryjnych bez uwzględnienia stanu klinicznego pacjenta i okoliczności, w których zostały wykonane badania.
Skomentuj jako pierwszy!