Zapalenie pęcherzyka żółciowego (po łac. cholecystitis), stan zapalny pęcherzyka żółciowego, rozwijający się najczęściej jako powikłanie kamicy pęcherzyka. Przyczyną większości przypadków zapalenia ostrego i ok. 30% przypadków zapalenia przewlekłego jest zakażenie bakteryjne.Zapalenie pęcherzyka żółciowego: cholecystitis acuta rzadsze niż zapalenie przewlekłe, ale ważniejsze, ponieważ stanowi wskazanie do pilnego wkroczenia operacyjnego.
W 90% wywołane jest przez uwięźnięcie kamienia żółciowego w szyi pęcherzyka lub przewodzie pęcherzykowym (cholecystitis acuta calculosa). Grupa ryzyka jest identyczna z grupą ryzyka kamicy żółciowej (otyłe, starsze kobiety). Patogeneza pozostałych 10% (cholecystitis acuta acalculosa) jest niejasna. przypuszcza się, że inwazja bakteryjna żółci (głównie przez E.coli) jest wtórna do reakcji zapalnej i nie pełni roli czynnika wyzwalającego. nieco częściej chorują mężczyźni i dzieci. pierwotnie bakteryjne ostre zapalenie pęcherzyka spotyka się najczęściej u dzieci w przebiegu uogólnionych infekcji.
Morfologia
Morfologia obydwu typów zapalenia jest identyczna. Makroskopowa: pęcherzyk jest powiększony 2-3*, napięty, pod surowicówką mogą być widoczne obszary krwotoków. błona surowicza pokryta jest włóknikiem. treść wypełniająca pęcherzyk może odpowiadać zagęszczonej żółci z dodatkiem wysięku zapalnego (włóknikowy, krwotoczny lub ropny – mówimy wówczas o ropniaku pęcherzyka – empyema vesicae fellae). ściana pęcherzyka jest zgrubiała. na śluzówce często widoczne są owrzodzenia.
Mikroskopowa: reakcja zapalna nie wyróżnia się niczym szczególnym (przekrwienie, obrzęk, naciek leukocytarny, formowanie ropni, czasem martwica zgorzelinowa). ustępująca reakcja zapalna może dać początek zwapnieniom ściany pęcherzyka (’pęcherzyk porcelanowy’).
Powikłania
- ropień okołopęcherzykowy, podprzeponowy i pod wątrobowy.
- pęknięcie pęcherzyka z zapaleniem otrzewnej
- cholangitis abscedens
- ropnie wątroby
- sepsa
- przejście zapalenia w przewlekłe
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego (cholecystitis acuta)
W przebiegu zapalenia ostrego pęcherzyk żółciowy staje się obrzęknięty, zaczerwieniony, pokrywająca go błona surowicza jest mocno napięta, a w błonie śluzowej tworzą się ogniska martwicy. Mogą być obecne znaczne ilości ropnej wydzieliny. Objawy ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego obejmują: gorączkę, silny ból w nadbrzuszu po prawej stronie, nudności i wymioty. W przebiegu zapalenia przewlekłego ściana pęcherzyka ulega obkurczeniu i pogrubieniu, staje się sztywna i szarobiała. W obrazie klinicznym dominują objawy dyspeptyczne, zwykle po spożyciu pokarmu, zaburzenia trawienia, a w okresach zaostrzeń pojawia się silny ból kolkowy, nudności i wymioty. Leczenie chirurgiczne polega na usunięciu pęcherzyka żółciowego i jest wskazane zwykle w obecności kamieni żółciowych i w przypadku powikłań. Leczenie farmakologiczne obejmuje podawanie środków rozkurczowych i przeciwbólowych oraz antybiotyków.
Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego (Cholecystitis chronica)
Może być następstwem powtarzających się ataków zapalenia ostrego o niewielkim stopniu nasilenia, ale zwykle rozwija się bez zapowiadających je ostrych epizodów. Prawie zawsze wiąże się z kamicą żółciową. typową grupą ryzyka są otyłe, starsze kobiety (M – K = 1 – 3). Przyczyny schorzenia są słabo poznane – bakterie wyhodowuje się z żółci tylko u 1/3 chorych a związek z kamicą nie ma prawdopodobnie charakteru przyczynowo- skutkowego (nadmierne wysycenie żółci sprzyja powstawaniu kamieni jak i drażni śluzówkę pęcherzyka).
Morfologia
Makroskopowa: dość zróżnicowana. za wystarczające do rozpoznania uważa się znalezienie kamieni w świetle pęcherzyka. rozmiar pęcherzyka jest zmienny (tak powiększony jak i obkurczony), podobnie różny jest stopień zwłóknienia ściany (może być zgrubiała nawet do 3*). 'pęcherzyk porcelanowy’ mogący być następstwem przewlekłego zapalenia uważany jest przez niektórych za stan przedrakowy.
Mikroskopowo: różny stopień intensywności reakcji zapalnej – od rozproszonych komórek jednojądrzastych do formowania grudek chłonnych w obrębie pęcherzyka. niektórzy uważają zatoki Rokitansky’ego – Aschoffa (nabłonkowe wpuklenia w obręb mięśniówki pęcherzyka) za jeden z wykładników przewlekłego procesu zapalnego.
Uwagi kliniczne: przewlekłe zapalenie pęcherzyka jest jednostką raczej patomorfologiczną niż kliniczną – objawy są następstwem prawdopodobnie nie tyle reakcji zapalnej, co współistniejącej kamicy.
Skomentuj jako pierwszy!