Zapalenie wyrostka robaczkowego

Po łacinie: appendicitis acuta. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego chorują zwykle młodzi dorośli (najczęstszy powód interwencji chirurgicznych u dzieci i młodzieży – 1% populacji < 15 rż). Zatkanie światła wyrostka robaczkowego udaje się wykazać w  50-80% – w przeważającej większości przypadków zatyka kamień kałowy (fekalit), rzadziej : kamień żółciowy, guz (najczęstszy nowotwór wyrostka to carcinoid = rakowiak – wywodzi się z komórek endokrynnych śluzówki), pasożyty (raczej inne niż Enterobius vermicularis – owsiki, obecne w 1-7.5% przypadków nie powodują reakcji zapalnej wokół siebie).

Appendicitis w 1 rż jest bardzo rzadkie, ale obarczone dużą śmiertelnością (ok 80%) z powodu dużej tendencji do perforacji wyrostka i powstawania rozlanego zapalenia otrzewnej. predysponują do niego choroba Hirschprunga i martwicze zapalenie jelit (enterocolitis necroticans).

patogeneza: zatkanie (wydzielanie śluzu trwa nadal) => wzrost ciśnienia w świetle narządu => zaciśnięcie żył => upośledzenie ukrwienia wyrostka => inwazja bakteryjna niedokrwionych tkanek. (głównie E. coli, czasem razem z pałeczkami Shigella i Salmonella).

morfologia: początkowo neutrofilowy naciek w błonie śluzowej, podśluzówce i mięśniówce właściwej (znalezienie granulocytów w muscularis propria jest niezbędne do histologicznego wykazania zapalenia wyrostka – naciek ograniczony wyłącznie do błony śluzowej może być efektem podrażnienia śluzówki przez spływający z wyższych odcinków przewodu pokarmowego wysięk zapalny). ww reakcjom towarzyszy odczyn ze strony otrzewnej wyrostka (poszerzenie naczyń krwionośnych + okołonaczyniowe nacieki granulocytarne – makroskopowo śluzówka jest matowa i czerwona). z czasem zapalenie przybiera obraz ropnego (appendicitis suppurativa) – pojawiają się:

• owrzodzenia śluzówki (czasem jej całkowite złuszczenie)
• ropnie w głębszych warstwach ściany
• włóknikowo-ropny wysięk na otrzewnej wyrostka i kątnicy w wypadku zaawansowanych zmian zapalnych o charakterze zgorzelinowym(appendicitis gangrenosa) może dojść do pęknięcia ściany wyrostka z zapaleniem, zwykle rozlanym, otrzewnej.

klinicznie: klasyczna ewolucja objawów w czasie:

• ból okołopępkowy => ból nad talerzem biodrowym prawym => nudności i wymioty => obrona mięśniowa => lekka gorączka z nieznacznie podniesioną leukocytozą (15-20 tys/mm^3).
• w rtg objawy porażennej niedrożności jelit i odruchowe boczne skrzywienie kręgosłupa.
• u małych dzieci i starców obraz zwykle odbiega od typowego – wysokokwalifikowani chirurdzy stawiają 10-30% fałszywie dodatnich rozpoznań appendicitis acuta.

Jako zapalenie wyrostka omyłkowo są zwykle rozpoznawane:

• lymphadenitis mesenterica (zapalenie węzłów chłonnych krezki – często jest następstwem klinicznie bezobjawowego zapalenia jelit spowodowanego przez Yersinia lub wirus)
• salpingitis acuta (ostre zapalenie jajowodu)
• graviditas ectopica (ciąża pozmaciczna)
• ból  owulacyjny (podrażnienie otrzewnej przez nieznaczne krwawienie do jamy otrzewnej w czasie owulacji)
• diverticulitis Meckeli (zapalenie uchyłka Meckela)
• torbiel lub skręt jajnika
• zawał sieci wielkiej
• choroba Crohna (enteritis granulomatosa)
• choroba Henocha-SchÜnleina

Powikłania zapalenia wyrostka robaczkowego:

• pęknięcie wyrostka – dotyczy ok 25-50% przypadków
• zapalenie  otrzewnej (peritonitis) – szczególnie u niemowląt z powodu relatywnie dużego wyrostka, małej sieci większej i nieruchomości kątnicy
• ropień okołowyrostkowy
• zakrzepica żył w dorzeczu żyły wrotnej
• ropień wątroby

Zapalenie przewlekłe wyrostka robaczkowego albo nie istnieje w ogóle, albo jest bardzo rzadkie (mogą się natomiast zdarzyć nawracające ataki samoograniczającego się ostrego zapalenia). spotykane u niektórych osób lite pasmo tkanki łącznej w miejscu wyrostka wydaje się być zmianą wrodzoną a nie efektem przewlekłego zapalenia.

Odwiedzający wpisali takie problemy: