Kwasy i zasady odgrywają istotną rolę przede wszystkim w procesach produkcyjnych w licznych fabrykach i zakładach wytwórczych.
Wchodzą one jednak w skład wielu chemikaliów używanych na co dzień w gospodarstwach domowych. Są to na przykład środki do czyszczenia grilla, piecyków czy urządzeń sanitarnych, ponadto znajdują się w proszkach do zmywarek, a nawet w proszku do pieczenia (węglan sodowy). Wynika z tego, że na skutek dość łatwego i powszechnego dostępu do tych środków, nietrudno jest o zatrucie. Szczególnie często dotyczy to dzieci, które połykają trujące substancje, zawierające ług sodowy lub kwas siarkowy.
Bardzo poważne w skutkach są również zatrucia spowodowane wdychaniem oparów chemicznych lub bezpośredni kontakt trujących związków ze skórą lub oczami. Poparzeniu ulegają wtedy przede wszystkim błony śluzowe dróg oddechowych lub płuc, nosogardzieli, przełyku, żołądka, ewentualnie jelita cienkiego, a przede wszystkim oczy i powierzchnia skóry.
Środki przetykające rury często zawierają kwasy, których opary mogą spowodować zatrucie, dlatego też należy z nich zawsze korzystać przy otwartym oknie. Należy oczywiście ściśle stosować się do instrukcji użycia.
OBJAWY
- Wymioty.
- Silne bóle brzucha.
- Uczucie ucisku w brzuchu.
- Trudności w oddychaniu.
- Przyspieszony lub spowolniony puls.
- Wstrząs.
Leczenie zatrucia kwasami i zasadami
W pierwszym rzędzie należy zneutralizować truciznę, która przeniknęła do organizmu, pijąc duże ilości wody. Jeśli substancje żrące dostaną się do oczu lub wejdą w kontakt ze skórą, należy miejsca te dokładnie przepłukać czystą wodą. W żadnym wypadku nie wolno w ramach zabiegów pierwszej pomocy stosować do płukania innych cieczy, np. mleka lub soku z cytryny.
Środki doraźne jak picie mleka lub słonej wody oraz prowokowanie wymiotów, mogą stanowić zagrożenie dla życia w przypadku zatrucia kwasami lub zasadami. Decyzje o leczeniu może podjąć wyłącznie lekarz.
Osoba poszkodowana powinna również powstrzymywać się od wymiotów, ponieważ w przeciwnym razie substancje żrące musiałyby pokonać ponownie tę samą drogę powtórnie, oddziaływując na błony śluzowe przełyku i jamy ustnej, co znacznie pogorszyłoby stan chorego.
Jeżeli nie wiadomo co spowodowało zatrucie, należy w miarę możliwości pobrać próbki wymiocin, śliny lub moczu poszkodowanego i przekazać je jak najszybciej do analizy, która pozwoli na ustalenie odpowiedniego leczenia.
Łagodzenie bólu
Każde zatrucie wywołane przez substancję żrącą musi jak najszybciej zostać ocenione i opatrzone przez lekarza, ponieważ tylko on jest w stanie stwierdzić, czy daną substancję należy neutralizować, wypłukać z żołądka czy też unieszkodliwić podając odpowiednią odtrutkę. Jeżeli bezpośrednie niebezpieczeństwo zostanie zazegnane, leczenie ogranicza się najczęściej do łagodzenia uczucia bólu oraz kontroli poprawy stanu skóry i błon śluzowych.
Co można zrobić samemu?
Pierwsza zasada brzmi: unikać niebezpieczeństw! Zgodnie z następną nie należy przechowywać w domu żadnych kwasów ani zasad, jeżeli nie są naprawdę niezbędne. Wyjątkowo nierozsądnie postępują osoby przelewające trujące substancje do szklanych butelek, które niezwykle łatwo można potem pomylić, lub rozbić. Kwasy i zasady przechowywane są wyłącznie w odpowiednio oznaczonych butelkach lub pojemnikach. Należy przechowywać je w miejscach niedostępnych dla dzieci, a używając do wykonywania różnych prac, np. do zmywania lakieru i zadbać o dobrą wentylację, pracować przy otwartym oknie lub na świeżym powietrzu.
Natychmiast wezwać lekarza
Jeżeli doszło do zatrucia, należy natychmiast wezwać lekarza lub pogotowie ratunkowe. Do czasu przybycia pomocy, pić bardzo dużo wody i przemywać oczy i poparzoną skórę.
Przebieg choroby
Poparzenia wywołane przez substancje żrące są zazwyczaj bardzo bolesne. Ponadto mogą wystąpić mdłości i wymioty, dodatkowo wzmagające dolegliwości. W przypadku uszkodzenia tkanki kwasami dochodzi martwicy skrzepowej, zasady powodują tzw. martwicę rozpływną.
W wyjątkowo poważnych przypadkach niektóre narządy, jak tchawica, oskrzela, przełyk czy żołądek, mogą być do tego stopnia przeżarte przez substancję toksyczną, że może dojść do ich perforacji lub (w przypadku poparzenia oczu) do ślepoty. Towarzyszyć może temu groźny dla życia wstrząs. W takiej sytuacji może pomóc tylko natychmiastowa operacja.
Skomentuj jako pierwszy!