Zatrucia pokarmowe

Zatrucie pokarmowe jest zmianą chorobową spowodowaną spo­życiem pokarmu zawierającego trujące substancje, na przykład metale ciężkie lub chemikalia bądź patogenne (chorobotwórcze) zarazki, na przykład wirusy i bak­terie. Zatrucia pokarmowe wcale nie należą do rzadkości.Zatruciom pokarmowym towa­rzyszą bóle brzucha, nudności i wymioty – organizm reaguje w ten sposób na szkodliwe sub­stancje lub bakterie zawarte w pożywieniu. W zależności od przyczyny zatrucia, może wy­stąpić dur brzuszny, zapalenie błony śluzowej żołądka i jelita cienkiego (gastroen teritis), czer­wonka i inne choroby zakaźne lub zatrucie jadem kiełbasianym (botulizm).

OBJAWY

• Ostre bóle brzucha.
• Nudności i wymioty.
• Gorączka, biegunki.
• Skurcze.
• Osłabienie mięśni, porażenia.
• Stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej i gardła.
• Zaburzenia świadomości.

Przyczyny zatruć pokarmowych

Do zatrucia pokarmowego docho­dzi wskutek zjedzenia pokarmu, który jest trujący z natury, na przykład sporyszy lub niektórych innych grzybów, albo pożywienia zawierającego produkty rozpadu, co może się zdarzyć w efekcie niewłaściwego przechowywania produktów, czy też spożycia żyw­ności przeterminowanej.

W pożywieniu mogą również znajdować się trujące chemikalia, pozostałości środków ochrony roślin oraz metale, na przykład ołów, kadm i cynk, które dostały się do żywności w czasie produk­cji w wyniku niewłaściwego prze­twarzania lub oderwały się od powierzchni garnków i akceso­riów kuchennych.

Bakterie infekcyjne

Najczęściej przyczyną zatruć po­karmowych jest zjedzenie poży­wienia zawierającego chorobo­twórcze zarazki lub ich toksyny. Do bakterii takich należą głów­nie: salmonella (bakteria wywo­łująca dur brzuszny, stany za­palne żołądka i jelita cienkiego), shigella (bakteria czerwonki), clostridium botulinum (laseczka jadu kiełbasianego) oraz gronkowce. Oprócz wymienionych istnieje wiele innych bakterii po­wodujących zatrucia pokarmowe.

Zatrucie pokarmowe może wy­stąpić na przykład po zjedzeniu drobiu zakażonego salmonellą. Przyczyną zatrucia może być spo­życie ryby zatrutej produktami rozpadu. Mięso mielone bardzo szybko się psuje, dlatego należy przyrządzić je i spożyć wkrótce po zakupie.

Leczenie zatrucia pokarmowego

Przede wszystkim konieczne jest wyrównanie poziomu płynów utraconych wskutek biegunek i wymiotów. W zależności od rodzaju występujących bakterii chorobotwórczych stosuje się odpowiedni antybiotyk. Pacjent powinien pozostać w łóżku. Egzotoksyny odpowiedzialne za za­trucie jadem kiełbasianym moż­na zneutralizować tylko przez podanie odpowiedniej antytoksyny. Stosuje się również płukanie żołądka. Także przy zatruciach grzybami i chemikaliami trzeba usunąć toksynę i podać odtrutkę.

Czy można coś zrobić samemu?

Należy pić dużo płynów i pozo­stać w łóżku.

Kiedy należy udać się do lekarza?

Należy bezzwłocznie udać się do lekarza, gdy opisane objawy będą utrzymywać się dłużej.

Jak postąpi lekarz?

Lekarz zbada chorego i w razie stwierdzenia ciężkich objawów natychmiast podejmie opisane środki, mające na celu przede wszystkim zneutralizowanie to­ksyn. W celu stwierdzenia rodza­ju zarazka chorobotwórczego wy­konuje się analizę wymiocin, ka­łu i krwi. Należy również, w mia­rę możliwości, poddać analizie resztki pożywienia, które mogło przyczynić się do zatrucia.

W pewnych przypadkach, na przykład po stwierdzeniu duru brzusznego lub czerwonki, lekarz musi zawiadomić stację sanitar­no-epidemiologiczną.

Przebieg choroby

Zatrucia pokarmowe wykazują różny przebieg, w zależności od rodzaju czynnika chorobo­twórczego.

Bakterie infekcyjne wywołują takie choroby jak dur brzuszny, zapalenie błony śluzowej żołądka i jelita cienkiego, czerwonkę, gruźlicę, wąglik lub cholerę.

Przy botulizmie występuje po­rażenie akomodacji oka, podwój­ne widzenie, zaburzenia mowy, osłabienie mięśni, chrypka, dusz­ność, skurcze i brak wydzielania śliny (suchość w ustach).

W zatruciu substancjami che­micznymi występują bóle brzucha, nudności, biegunki, stan zapalny błony śluzowej jamy ustnej i gar­dła. Zatrucie środkami do zwal­czania szkodników powoduje porażenia i zaburzenia czucia.

Naturalne toksyny, pochodzą­ce na przykład z grzybów, wywo­łują wymioty, biegunki i bóle brzucha. Czasem dochodzi do uszkodzenia układu nerwowego, wątroby i krwinek.

Jak zapobiec zatruciu pokarmowemu?

• Łatwo psujące się produkty przechowywać w warun­kach chłodniczych.
• Dokładnie myć owoce i warzyw
• Zamrożone produkty za­wsze odmrażać do końca. Wodę po odmrożeniu odlać.
• Po odmrożeniu nie zamra­żać ponownie.
• Mięso i drób dokładnie obgotowywać, opiekać lub obsmażać.
• Nie jeść dziko rosnących i nieznanych owoców oraz roślin.
• Nie spożywać produktu konserwowanego, jeśli puszka jest zardzewiała lub wieczko jest wypukłe.
• Nie jeść produktów nadpleśniałych.
• Starannie myć kuchenki, sztućce, garnki i urządzenia kuchenne.
• Zawsze myć ręce przed przyrządzaniem potraw i jedzeniem.