Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ)

UMIARKOWANE CZYNNIKI RYZYKA(iloraz szans 2-9):

• nowotwory, chemioterapia
• ciąża, połóg, hormonalna terapia zastępcza,
• doustna antykoncepcja
• niewydolność krążenia, oddechowa
• przebyty epizod ŻChZZ, trombofilia
• niedowład kończyny
• wkłucia centralne

SŁABE CZYNNIKI RYZYKA(iloraz szans < 2)

• unieruchomienie w łóżku > 3 dni
• unieruchomienie podczas podróży
• wiek > 40 r.ż.
• otyłość
• żylakowatość podudzi
• operacje laparoskopowe

ZABIEGI CHIRURGICZNE, częstość ChZZ przy braku profilaktyki:

• wymiana stawu kolanowego i biodrowego 40 – 60%
• (zatorowość tętnicy płucnej 5%)
• chirurgia ogólna 15 – 40%
• duże zabiegi ginekologiczne 15 – 40%
• duże zabiegi urologiczne 15 – 40%
• neurochirurgia 15 – 40%

URAZY, częstość ChZZ przy braku profilaktyki:

• rozległe urazy                                                         40 – 60%
• urazy rdzenia kręgowego                                        60 – 80%    (z porażeniem kończyn)

PRZEBYTY EPIZOD ŻCHZZ – ryzyko wystąpienia kolejnego epizodu ŻChZZ w trakcie hospitalizacji jest 8-krotnie większe niż u chorych bez wcześniejszej zakrzepicy

ZAAWANSOWANY WIEK ryzyko ŻChZZ wyraźnie wzrasta po 40 roku życia i z każdą dekadą ulega podwojeniu:

•         40 r.ż. – ryzyko ŻChZZ 2 -krotnie większe niż w 20 r.ż.
•          80 r.ż. – ryzyko ŻChZZ 7 -krotnie większe niż w 40 r.ż.

OSTRE CHOROBY INTERNISTYCZNE

OBJAWOWY EPIZOD ZAKRZEPICY ŻYLNEJ

• ZAKRZEPICA PROKSYMALNA                                  5%
• ZAKRZEPICA DYSTALNA                                         15%

BEZOBJAWOWA ZAKRZEPICA ŻYLNA 94%

TROMBOFILIA

czynniki ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE klinika:

• Objawy ŻChZZ u 15 % chorych z nowotworem (w niektórych postaciach nawet w 90%)
• Epizod ChZZ może wyprzedzać rozpoznanie choroby nowotworowej nawet na kilkanaście miesięcy
• W okresie od 6 do 24 miesięcy od wystąpienia epizodu idiopatycznej zakrzepicy żylnej u 15 % chorych rozpoznaje się nowotwór (Ackerman R.F., Estes J. E., 1951)
• Zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych i ZTP – najczęściej
• Zakrzepica żył kończyny górnej (nowotwory płuc, chłoniaki, cewnik w żyłach centralnych)
• Wędrujące zapalenie żył powierzchownych (rak trzustki, raki przewodu pokarmowego)

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE, częstość występowania ChZZ:

• rak trzustki 30%
• rak płuca 30%
• rak żołądka 15%
• rak jelita grubego 10%
• rak jajnika 7%
• rak macicy 7%
• rak prostaty 2-7%
• rak sutka po menopauzie 3-8%
• rak sutka przed menopauzą 1-2%

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE ryzyko związane z terapią nowotworów

• Leczenie operacyjne – wzrost ryzyka 3-5 razy
• teleradioterapia i brachyterapia
• chemioterapia i hormonoterapia

Odwiedzający wpisali takie problemy: